Protect yourself and others from Covid-19
Protect yourself and other from Covid-19
Leave a reply
Author Archives: Pheasa Vitu
កំលោះពីរនាក់ចង់បានប្រពន្ធគេ
មានរឿងមួយថា មានបុរសម្នាក់ មានប្រពន្ធល្អ ទើបតែរៀបការថ្មីៗ បណ្ដើរគ្នាទៅសួរញាតិ ហើយមានកំលោះពីរនាក់បានឃើញ ក៏ស្រឡាញ់ចង់បាន។
ពួកវាគិតថា «យើងធ្វើដូចម្ដេចនឹងបានអេះ?»
ចៅម្នាក់ ឆ្លើយថា ងាយទេ ឯងគិតទៅរកខ្ចីរទេះគោមកបរ ប៉ុន្តែឯងមិនស្គាល់អញ បើអញសួរឯងៗ កុំប្រាប់ថារទេះ ចូរឯងប្រាប់ថា ចន្ទោល ថា នឹម ទៅវិញ។
ទើបកំលោះម្នាក់ទៅខ្ចីរទេះគេមកបរឲ្យជួបនឹងបុរសបណ្ដើរប្រពន្ធនោះដើរមកដល់ ក៏កំលោះម្នាក់នោះវាសួរថា « នែអ្នក ! អញ្ជើញមកអាយ ឈប់និយាយគ្នាលេងបន្តិចសិន»
បុរសការប្រពន្ធថ្មី ក៏ចូលទៅអង្គុយលេង។
លុះកំលោះម្នាក់បររទេះមកដល់វាធ្វើជាសួរថា «នេះហៅអ្វី? អ្នក !»
បុរសប្ដីប្រពន្ធ ឆ្លើយប្រាប់ថា «គេហៅរទេះ»
កំលោះម្នាក់សួរបញ្ជាក់ថា «មែនឬអ្នក?»
បុរសនោះថា «មែន »
កំលោះម្នាក់ថា «បើមែនអ្នកហ៊ានភ្នាល់នឹងខ្ញុំទេ»
បុរសនោះសួរថា «អ្នកឯងមានទ្រព្យអ្វីភ្នាល់នឹងយើង?»
កំលោះនោះថា «បើខ្ញុំចាញ់ ខ្ញុំនៅជាខ្ញុំអ្នក បើខ្ញុំឈ្នះ សុំតែប្រពន្ធអ្នកទេ»
បុរសនោះគិតថា ប្រាកដជាគេហៅរទេះមែននឹងខ្លាចអ្វី ក៏ព្រមភ្នាល់នឹងគេទៅ។
ទើបកំលោះដែលឈរ សួរទៅអ្នកបររទេះចង្អុលទៅសួរទៅចន្ទោល។
កំលោះអ្នកបររទេះប្រាប់ថា «នេះគេហៅចន្ទោល»
ចង្អុលសួរទៅនឹម ក៏ថា «នេះគេហៅនឹម» «នេះគេហៅទូក» «នេះគេហៅទ្រាយ» «នេះគេហៅប្រែក» «នេះគេហៅកង់» «នេះគេហៅខ្នងកង់» «នេះគេហៅទ្រពង»
ដល់ឆ្លើយរួចសព្វគ្រប់ កំលោះនោះសួរទៅបុរសជាប្ដីថា «ឥឡូវ គេមិនហៅរទេះទេ បើដូច្នោះ តើអ្នកឯងព្រមចាញ់យើងឲ្យប្រពន្ធមកយើងឬម្ដេច?
បុរសជាប្ដីនោះមិនព្រម ដល់ប្រកែកទៅមិនឈ្នះគេ។
គេក៏ដណ្ដើមយកប្រពន្ធទៅបាន។
បុរសនោះមិនសុខចិត្តទៅប្ដឹងចៅក្រម។
ចៅក្រមឲ្យទៅកោះចៅទាំងពីរនោះមកជំនុំ។
កំលោះទាំងពីរនាក់នោះវាសូកចៅក្រម។
ចៅក្រមកាត់សេចក្ដីថា «ត្រូវចាញ់គេហើយ ត្រូវឲ្យប្រពន្ធទៅគេហើយ»
បុរសនោះខឹងណាស់ ត្បិតគេយកប្រពន្ធទៅបាន ដើរផង យំផង។
ដើរបន្តិចទៅប្រទះសុភាទន្សាយ។
សុភាទន្សាយសួរថា «ថ្វីបានជាយំបង?»
បុរសនោះប្រាប់តាមដំណើរសព្វគ្រប់។
សុភាទន្សាយថា «បើដូច្នោះបងឯងកុំភ័យ រកតែចេកមកឲ្យយើងស៊ីសិន យើងទៅជួយជំនុំឲ្យបានប្រពន្ធមកវិញ»។
បុរសនោះអរណាស់ ខំទៅរកចេកមកឲ្យសុភាទន្សាយ។
សុភាទន្សាយស៊ីចេករួចហើយ ដើរទៅជាមួយបុរសនោះ ទៅដល់សួរចៅក្រមថា «លោកកាត់សេចក្ដីគេនោះ តើដូចម្ដេចខ្លះ?»។
ចៅក្រម ឆ្លើយប្រាប់តាមដំណើរសព្វគ្រប់។
សុភាទន្សាយថា «លោកកាត់សេចក្ដី មិនទាន់អស់ទេ បើដូច្នេះខ្ញុំសូមកាត់សេចក្ដីនេះផង ឲ្យសុខចិត្តទាំងពីរខាង»។
សុភាទន្សាយ សួរកំលោះដែលយកប្រពន្ធគេមកនោះថា «អ្នកទាំងពីរនាក់កាលភ្នាល់គ្នាថាដាក់អ្វី?»
បុរសនោះឆ្លើយថា «ដាក់ប្រពន្ធ»
សុភាទន្សាយ សួរទៅកំលោះនោះថា «ត្រង់ណាហៅប្រពន្ធ»
បើអ្នករកឃើញអ្នកយកទៅចុះ បើរកមិនឃើញទេ ឲ្យប្រពន្ធទៅគេវិញទៅ»
កំលោះនោះចាប់ត្រង់ដៃ សុភាទន្សាយប្រាប់ថា នេះគេហៅថាដៃទេ។
វាចាប់ត្រង់ជើង សុភាទន្សាយថា នេះគេហៅជើងទេ។
វាចាប់ត្រង់នេះ ក៏ថាមិនមែន ត្រង់នោះ ក៏ថាមិនមែន។
ហើយសុភាទន្សាយប្រាប់ថារួមទាំងអស់គ្នាទៅទើបគេហៅ «ប្រពន្ធ» ឯរទេះក៏ដូចគ្នាគឺគេហៅចន្ទោល នឹម ទូក ទ្រាយ ប្រែក ធ្នង់ទ្រពង រួមទាំងអស់នេះទៅ ទើបហៅថា «រទេះ»
បើដូច្នេះ ឯងយកប្រពន្ធគេ មិនបានទេ ឲ្យមកគេវិញ»។
សុភាទន្សាយឲ្យកំលោះនោះ យកប្រពន្ធមកវិញ។
សុភាទន្សាយស្ដីឲ្យលោកចៅក្រមថា «បងកាត់សេចក្ដីនេះស៊ីតែសំណូកគេ គ្មានត្រង់តាមព្រះច្បាប់សោះ»។
បុរសនោះបានប្រពន្ធមកវិញ ក៏អរណាស់ លើកដៃសំពះសុភាទន្សាយថា « លោកបងកាត់សេចក្ដីនេះ ពេញហៅត្រង់ហើយ ឲ្យលោកបានសម្បត្តិសួគ៌និព្វាន»។
ប្រាជ្ញឯង ឲ្យក្រែងប្រាជ្ញគេ !
គ្រូ និង សិស្ស
មានរឿងមួយដំណាលថា៖ មានភិក្ខុមួយអង្គ គង់នៅវត្តមួយ មានកូនសិស្សតែម្នាក់ឈ្មោះ អាផ្លូញ។
អាផ្លូញខិលណាស់ គ្រូក៏ល្ងង់ណាស់ ឆោតណាស់ គ្មានឧបាសកឧបាសិកាណារាប់អាន យកចង្ហាន់ ស្លា បារីទៅប្រគេន ឬនិមន្តលោកនោះ ទៅឆាន់ឯផ្ទះដល់ម្ដងឡើយ។
លោកនោះក្រលំបាកពន់ពេក តែលោកមានដំរីមួយ។
ថ្ងៃមួយ លោកនោះពិចារណាថា «សព្វថ្ងៃនេះ គ្មានឧបាសកគេប្រគេនវត្ថុអ្វីសោះ បើដូច្នេះ គួរតែអញទិញវត្ថុផ្សេងៗយកមកទុកឆាន់ កុំឲ្យលំបាក។
គិតដូច្នោះហើយ ក៏ប្រាប់កូនសិស្សថា «អាផ្លូញ ឯងចាប់ដំរីមក ហើយឯងទៅផ្សារនឹងអញ រកទិញវត្ថុផ្សេងៗ យកមកទុកឆាន់»។
កូនសិស្សទៅចាប់ដំរីបានមក។
គ្រូ និងកូនសិស្ស ក៏ឡើងជិះដំរីបរទៅផ្សារ។
លុះទៅដល់ គ្រូប្រាប់កូនសិស្សថា «ឯងទិញវត្ថុអ្វីដែលគេទុកស៊ីបានយូរ មិនខូច»។
អាផ្លូញជាសិស្ស ក៏ទិញអំបិលមួយចុងច្រកការុងស្រេច។
គ្រូឃើញសួរថា ហេតុម្ដេច ក៏ឯងទិញតែអំបិល មិនទិញត្រីឆ្អើរ ត្រីងៀតផង?
កូនសិស្សទូលថា អំបិលទុកបានយូរ មិនចេះខូច បានជាខ្ញុំព្រះករុណាទិញ។
គ្រូឆោតល្ងង់ណាស់ក៏ស្ងៀម។
គ្រូឡើងបរដំរីមកវិញ សិស្សរែកអំបិលពីក្រោយ។
ដល់ពាក់កណ្ដាលផ្លូវ គ្រូមើលទៅសិស្ស ឮសូរដងរែកដូចជាស្រួល ក៏សួរថា «អាផ្លូញ ! អញមើលទៅឯងរែកអំបិលដូចជាស្រួលឬយ៉ាងណា?
សិស្សទូលថា «ព្រះករុណា ! ស្រួលណាស់ ហើយស្រាលផង»។
លោកគ្រូប្រាប់សិស្សថា «ឯងជិះដំរីវិញចុះ អញរែកអំបិលដើរក្រោយ»។
លោកគ្រូថាហើយ ចុះពីលើដំរីមក សិស្សក៏ឡើងជិះដំរីទៅ។
លោកគ្រូប្រាប់ថា «ឯងបរដំរីទៅចាំអញនៅម្លប់ឈើឯមុខ»។
សិស្សបរដើរទៅដល់ម្លប់ឈើ ក៏មិនឈប់ចាំគ្រូ បររហូតទៅវត្ត។
លោកគ្រូ រែកអំបិលដើរតាមក្រោយ ដោយអំបិលនោះធ្ងន់ណាស់ លោកគ្រូរែកឈប់ៗ រកមើលទៅសិស្សមិនឃើញក៏គិតថា «ចាំក្រោយ សឹមនាំសិស្សមកយក»។
ហើយយកអំបិលទៅលាក់ក្នុងព្រៃ មុននឹងលាក់ លោកគិតថា «ទីនេះប្រសិនជាមានគេដើរមកចំឃើញ គេនឹងយកអំបិលនេះអស់មិនខាន គួរតែរកទីណាដែលកំបាំងភ្នែកអ្នកទាំងពួង គឺមានក្នុងទឹក ទើបគេមើលមិនឃើញ»។
ហើយក៏យកអំបិលទាំងពីរការុងទៅលាក់ទុកក្នុងទឹក ហើយដើរទៅ។
លុះដល់វត្តសួរសិស្សថា «ហេតុម្ដេចក៏ឯងមិនចាំអញ?»
សិស្សទូលថា ខ្ញុំព្រះករុណាបរដំរីមក ប្រុងចាំលោកគ្រូដែរ តែដំរីមិនព្រមចាំសោះ អង្វរដូចម្ដេច ក៏វាមិនព្រម វាប្រឹងតែដើរដល់វត្ត ទើបឈប់។
សិស្សសួរគ្រូថា «លោកគ្រូ ទុកអំបិលឯណា?»
គ្រូប្រាប់ថា អញលាក់ទុកនៅទីឯណោះ អញកាត់ដើមឈូកដោតជាសំគាល់។
លុះព្រឹកឡើង លោកក៏នាំកូនសិស្ស ទៅយកអំបិលវិញ លុះដល់ប្រាប់សិស្សថា «អញលាក់ក្នុងទឹកត្រពាំងនេះ»។
សិស្សលាន់មាត់ថា «ម៉ែអើយ វារលាយអស់ទៅហើយ»។
អាផ្លូញជាសិស្ស ក៏ចុះទៅយកអំបិល ចាប់លើកការុងទាំងពីរឡើង គ្មានឃើញអំបិលសល់សោះ ព្រោះវារលាយអស់ហើយ។
ឯចំណងដែលចងមាត់ការុងក៏ឃើញដាច់អស់ ប្រទះឃើញឯត្រីកញ្ចុះមួយនៅក្នុងការុងនោះ។ សិស្សទូលលោកគ្រូថា «មានត្រីកញ្ចុះមួយនៅក្នុងការុង វាស៊ីអំបិលអស់ទៅហើយ»។
ហើយយកត្រី និងការុងមកប្រគេនគ្រូមើល។
លោកគ្រូឃើញត្រីខឹងណាស់ ក៏ទះកំផ្លៀងត្រី មុតដៃនឹងធ្មុងត្រីជាប់។
ពិសត្រីចាប់ពើតឈឺខ្លាំងពេក លោកគ្រូថា «ឯងចាប់ដកធ្មុងត្រីចេញឲ្យឆាប់ ត្បិតឈឺអញណាស់»។
សិស្សក៏ចាប់ដកទាញស្ទើរតែមិនរួច។
លុះដករួចឈាមហូរខ្លាំង ពិសត្រីក៏រឹតតែបណ្ដាលឲ្យលោកឈឺខ្លាំងឡើង។
លោកគ្រូនាំកូនសិស្សទៅវត្តវិញ យកទាំងការុងត្រីកញ្ចុះទៅផង។
ទៅដល់វត្តប្រាប់សិស្សថា «អាផ្លូញ ឯងដាំបាយមួយឆ្នាំង អាំងត្រីកញ្ចុះនេះឲ្យឆ្អិនជាឆាប់ អញនឹងឆាន់»។ លុះពិសអន់ចាប់ពើត លោកគ្រូ ក៏សម្ងំសឹងលក់ទៅ។
ឯអាផ្លូញក៏ដាំបាយ អាំងត្រីឆ្អិនហើយ បរិភោគអស់ ទុកតែបាយមួយពំនូត និងឆ្អឹងត្រីក្នុងចានគ្រប តែវាគ្របមិនឲ្យជិត។
លោកគ្រូភ្ញាក់ឡើង ប្រាប់សិស្សថា «ឯងយកបាយ និងត្រីមកឆាន់»។
អាផ្លូញក៏ធ្វើកិរិយាដូចជាចូលទៅយកបាយប្រគេន ចេញមកវិញទូលថា «បាយ និងត្រីរុយស៊ីអស់ហើយ នៅសល់តែមួយពំនូត និងឆ្អឹងត្រី»។
លោកគ្រូជឿឥតសង្ស័យ ដោយឆោតល្ងង់ ក៏ហុចរំពាត់ផ្ដៅមួយឲ្យមកសិស្ស ហើយថា «ឯងវាយរុយ កុំឲ្យវានៅលើកុដិ»។
អាផ្លូញជាសិស្សក៏វាយរុយមិនឈប់។
គ្រានោះ មានរុយមួយទំចុងច្រមុះគ្រូ។
គ្រូប្រាប់ថា «រុយវាទំច្រមុះអញ ឯងវាយឲ្យឆាប់»។
កូនសិស្សក៏វាយតាមពាក្យគ្រូ វាយទៅ ៗ មិនត្រូវរុយ ត្រូវឯច្រមុះគ្រូ បែកឈាមហូរខ្ចាយ។
សិស្សភ័យណាស់ រត់ទៅដល់ផ្ទះនិយាយប្រាប់ឪពុកម្ដាយតាមរឿង។
ឪពុកម្ដាយប្រាប់កូនឲ្យមកវត្តវិញ កូនប្រកែកមិនព្រមមក។
លោកគ្រូទៅតាម ក៏វាមិនហ៊ានមកដោយខ្លាចគ្រូវាយ។
ថ្ងៃក្រោយ លោកគ្រូតាំងពិធីសូត្រមន្តអាគមស្នេហ៍ បន្ទន់ចិត្តសិស្សឲ្យមក។
អាផ្លូញជាសិស្សបានដឹងថា គ្រូតាំងពិធីមន្តអាគមស្នេហ៍ដូច្នោះ ក៏មកវត្តវិញ ដើម្បីឲ្យគ្រូជឿថា ស្នេហ៍ពូកែ។
លុះដល់វត្តដើរលបៗចូលទៅ ឃើញគ្រូកំពុងតែអង្គុយសូត្រមន្តអាគមស្នេហ៍ ក៏សួរលោកថា «លោកគ្រូធ្វើអ្វី?»
គ្រូកុហកថា «អញសូត្រមន្តអាគមបំបាំងខ្លួន ព្រោះអញទើបរៀនពីគេ»។
ជាបន្ទាន់នោះលោកគ្រូគិតថា «ស្នេហ៍អញពូកែមែន បានសិស្សអញវាមក»។
លុះព្រឹកឡើងសិស្សដាំបាយ ធ្វើម្ហូបស្រេចទូលថា «ចង្ហាន់ឆ្អិនហើយ»។
លោកគ្រូថា «បើដូច្នេះឯងលើកមកឲ្យអញឆាន់»។
អាផ្លូញ ក៏លើកមកប្រគេនធ្វើជាមើលមិនឃើញ ដាក់ថាសទៅលើក្បាលគ្រូ។
គ្រូស្រែកថា អាផ្លូញ ! ហេតុម្ដេច ក៏យកថាសមកដាក់លើក្បាលអញ?
សិស្សទូលថា «ខ្ញុំព្រះករុណាមើលមិនឃើញ»។
លោកគ្រូងាកចេញ អាផ្លូញក៏ដាក់ថាសលើក្បាលគ្រូទៀត។
លោកគ្រូថា «អាឯងដាក់ថាសលើក្បាលអញទៀតហើយ»។
សិស្សថា «ខ្ញុំព្រះករុណាសុំទោស ព្រោះមើលមិនឃើញ»។
លោកគ្រូជឿថាអញរៀនស្នេហ៍ៗពូកែប្រាកដ ឥឡូវអញកុហកវាថាតាំងពិធីមន្តអាគមបំបាំងខ្លួនវិញ ក៏ទៅជាពូកែ គេមើលមិនឃើញប្រាកដមែន គួរទន្ទេញឲ្យចាំ កុំឲ្យភ្លេច»។
ឯអាផ្លូញ លុះប្រគេនចង្ហាន់គ្រូ គ្រូឆាន់រួចហើយ វាក៏លើកមកបរិភោគខ្លួនវា។
ថ្ងៃក្រោយ មានឧបាសក គេនិមន្តលោកទៅឆាន់ឯផ្ទះ។
អាផ្លូញទូលថា «បើលោកគ្រូនិមន្តទៅឆាន់ឯផ្ទះគេ សូមកុំស្លៀកស្បង់ ព្រោះនាំតែចាស់ស្បង់ខូចឥតអំពើ ឃ្លុំតែចីពរបានហើយ គេមើលមិនឃើញទេ ត្បិតលោកគ្រូចេះមន្តអាគមបំបាំងខ្លួនពូកែណាស់ អ្នកណានឹងមើលឃើញ»។
គ្រូជឿក៏ធ្វើតាមពាក្យសិស្ស។
លុះព្រឹកឡើង លោកគ្រូប្រាប់សិស្សថា «ឯងតាមអញទៅឆាន់ឯផ្ទះឧបាសក»។
រួចលោកឃ្លុំតែចីពរ មិនស្លៀកស្បង់ ដោយគិតថា «ឃ្លុំតែចីពរបានហើយ ព្រោះមន្តអាគមអញពូកែណាស់ នរណានឹងមើលកេរ្តិ៍ខ្មាសឃើញ»។
រួចក៏នាំកូនសិស្សទៅ ។
លុះទៅដល់ ឧបាសកនិមន្តឡើងលើផ្ទះហើយ គេលើកចង្ហាន់មកដើម្បីប្រគេនលោកឆាន់ ដោយលោកមិនបានស្លៀកស្បង់ អង្គុយមិនស្រួលងាកឆ្វេងងាកស្ដាំ ក៏លេចកេរ្តិ៍ខ្មាស១ កណ្ដាលវាល។
ឧបាសកឃើញដូច្នោះ គេនាំគ្នាសើចហ៊ោលាន់។
លោកគ្រូពុំទាន់បានឆាន់ចង្ហាន់ មានចិត្តខ្មាសណាស់ ក៏ចុះពីផ្ទះត្រឡប់មកវត្តវិញ ជេរបន្ទោសសិស្សថា «អាឯងមិនឲ្យអញស្លៀកស្បង់ ឥឡូវអញខ្មាសគេណាស់»។
អាផ្លូញទូលថា «លោកគ្រូ កុំខ្ញាល់នឹងខ្ញុំព្រះករុណា រឿងនេះប្រហែលខុសត្រណមទេឬ?»
លោកគ្រូសួរថា «ឯងឃើញអញធ្វើខុសត្រណមដូចម្ដេច?»
អាផ្លូញសួរថា «កាលលោកគ្រូនិមន្តទៅឆាន់ឯផ្ទះឧបាសក និមន្តទៅផ្លូវខាងណា?»
លោកគ្រូប្រាប់ថា «កាលអញទៅ អញចូលផ្លូវខាងកើត»
សិស្សថា «ឱ ! ច្បាស់ជាលោកគ្រូខុសត្រណមហើយ។
ថ្ងៃមុនលោកគ្រូប្រាប់ខ្ញុំព្រះករុណាថា បើរៀនមន្តអាគមទាំងពួងត្រូវតមស៊ីផ្លែស្ពឺ សូម្បីមុជក្រោមដើមស្ពឺ ក៏មិនបាន វាសាបមន្តអាគម។
ឥឡូវលោកគ្រូមុជក្រោមដើមស្ពឺ បានជាខុសត្រណម សាបអាគមអស់ ហេតុនេះបានជាគេឃើញកេរ្តិ៍ខ្មាសលោកគ្រូ។
លោកគ្រូបានស្ដាប់ដូច្នោះ ក៏ថា «ឱ ! អាផ្លូញ ! អញភ្លេចតម បានជាយ៉ាងហ្នឹង។ ឯងថានោះពិតប្រាកដហើយ»។
លោកគ្រូនោះ ដោយឆោតល្ងង់ ក៏ជឿជាក់ឥតសង្ស័យ។
តាំងពីកាលនោះមកអាផ្លូញជាសិស្ស នៅបម្រើដោយសុខសប្បាយទៅ។
ស្លូតស្លាប់ វៀចវេរមានភ័ព្វ អាយុយឺនយូរ !
ចៅសុក្រ និងចៅសៅរ៍
កាលពីព្រេងនាយ មានបុរសពីរនាក់ ជាសម្លាញ់នឹងគ្នា មួយឈ្មោះចៅសុក្រ មួយឈ្មោះចៅសៅរ៍ បានបួសនៅវត្តជាមួយគ្នា។
បួសយូរបន្តិចទៅ ក៏សឹកមកវិញ សឹកមកហើយ ក៏ជាសម្លាញ់នឹងគ្នាទៀត សន្យានឹងគ្នាថា «បើនរណាក្រ ត្រូវជួយគ្នា»។
ហើយបុរសទាំងពីរនាក់ក៏មានប្រពន្ធកូន នៅរកស៊ីទីទៃពីគ្នា។
ចៅសុក្ររកស៊ីទៅមានទ្រព្យរបស់ច្រើន។
ឯចៅសៅរ៍ល្ងង់ខ្លៅក្រលំបាក ហើយប្រពន្ធក៏មានសហាយផង។
ចៅសុក្រដឹងថា ប្រពន្ធចៅសៅរ៍មានសហាយ ហើយក្រលំបាកដូច្នោះ ក៏ទៅសួរចៅសៅរ៍។
ទៅដល់ឃើញចៅសៅរ៍ក្រលំបាកណាស់មែន ក៏បបួលចៅសៅរ៍ទៅរកស៊ី ហើយនិយាយថា «ត្រូវឯងតាមពាក្យអញ»។
ចៅសៅរ៍ក៏ព្រមតាមពាក្យចៅសុក្រ។
ចៅសុក្របបួលចៅសៅរ៍ទៅកាប់ឈើ ធ្វើក្ដារមឈូសលក់។
ចៅសៅរ៍តាមពាក្យចៅសុក្រ ក៏ព្រមទៅជាមួយគ្នា។
ឯកូនសេដ្ឋីដែលសហាយនឹងនាងប៉ិចឮ ជាប្រពន្ធចៅសៅរ៍ ឃើញចៅសៅរ៍មិននៅផ្ទះ ក៏ទៅដេកនឹងប្រពន្ធចៅសៅរ៍ រួចហើយវិលទៅផ្ទះវិញ។
ចៅសុក្រ និងចៅសៅរ៍ធ្វើក្ដារមឈូសបានមួយ ក៏យកមកដាក់ក្នុងផ្ទះ ហើយទៅធ្វើក្ដារមឈូសទៀត។
កូនសេដ្ឋីក៏ទៅដេកនឹងនាងប៉ិចទៀត។
ដល់ពាក់កណ្ដាលអធ្រាត្រចៅសុក្រ និងចៅសៅរ៍មកផ្ទះវិញ។
ចៅសុក្រខំដើរប្រញាប់មកមុន ស្រែកហៅប្រពន្ធចៅសៅរ៍ឲ្យបើកទ្វារ។
ឯកូនសេដ្ឋីក៏ភិតភ័យរត់ពុំរួច នាងប៉ិចប្រាប់សហាយឲ្យចូលដេកក្នុងក្ដារមឈូស ហើយទៅបើកទ្វារឲ្យចៅសុក្រចៅសៅរ៍ចូលទៅក្នុងផ្ទះ។
នាងប៉ិចសួរថា «ដូចម្ដេចក៏បានជាវិលមកវិញ?»
ចៅសៅរ៍ប្រាប់ថា «ចៅសុក្រ ឈឺក្បាលហៅវិលមកវិញ»។
ហើយចៅសៅរ៍ប្រាប់ទៅនាងប៉ិចឲ្យដណ្ដាំបាយស៊ី។
ស៊ីបាយរួចហើយ ដោយចៅសុក្រដឹងថា សហាយនាងដេកនៅក្នុងក្ដារមឈូស ក៏ប្រាប់ទៅចៅសៅរ៍ថា «រកផ្ដៅមកចងក្ដារមឈូសទុកក្រែងចោរលួច»។
ចៅសៅរ៍ ក៏យកផ្ដៅទៅចងរួចស្រេច ហើយយកដែកគោលបោះថែមទៀត។
ឯចៅសៅរ៍ពុំដឹងជាប្រពន្ធមានសហាយ ក៏ធ្វើតាមពាក្យចៅសុក្របង្គាប់។
លុះព្រឹកឡើងចៅសៅរ៍ ប្រើនាងប៉ិចជាប្រពន្ធឲ្យទៅទិញអីវ៉ាន់។
នាងប៉ិចក៏ហួសទៅប្រាប់សេដ្ឋីថា «ឲ្យសេដ្ឋីចាំទិញមឈូស ត្បិតកូនសេដ្ឋី ទៅដេកនឹងខ្ញុំ ប្ដីខ្ញុំមកទាន់ បានរត់ចូលដេកក្នុងមឈូស។ ឥឡូវនេះប្ដីខ្ញុំសែងយកមកដល់ព្រឹកនេះហើយ»។
ប្រាប់ហើយនាងប៉ិចក៏ត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញ។
លុះចៅសុក្រ និងចៅសៅរ៍ ស៊ីបាយរួច ក៏សែងមឈូសយកទៅលក់។
សេដ្ឋីឲ្យខ្ញុំមួយនាក់ចាំមើលផ្លូវ ផ្ដាំថា «បើឃើញអ្នកណាសែងក្ដារមឈូសមកដល់ ឲ្យរត់ទៅហៅយើង»។
ចៅសុក្រ និងចៅសៅរ៍ សែងក្ដារមឈូសមកដល់ផ្ទះសេដ្ឋី ស្រែកពពាយនាយថា «អ្នកណាទិញក្ដារមឈូសទេ»។
សេដ្ឋីឮ សួរថា «លក់តម្លៃប៉ុន្មាន?»
ចៅសុក្រប្រាប់ថា «ឲ្យចាក់ប្រាក់ពីដីឡើង ស្មើនឹងមឈូស»។
សេដ្ឋីសុំតថ្លៃ ក៏ចៅសុក្រមិនព្រម។
សេដ្ឋីក៏ប្រើខ្ញុំកំដរឲ្យយកប្រាក់មកចាក់ ស្មើនឹងមឈូស។
ហើយចៅសុក្រ និងចៅសៅរ៍យកប្រាក់ទៅចែកគ្នា។
សេដ្ឋីគាស់មឈូសយកកូនចេញ។
ក្រោយមកចៅសៅរ៍ យកនាងប៉ិចជាប្រពន្ធដូចដែលវិញ។
អូសទូកមិនឲ្យល្អាន ចាប់ត្រីបាន មិនឲ្យល្អក់ទឹក !
ក្អែកមួយជាក្អែកដប់
កាលពីព្រេងនាយ មានបុរស ២ នាក់ ម្នាក់ឈ្មោះអាខិល ម្នាក់ឈ្មោះអាខូច នៅស្រុកទីទៃពីគ្នា គំនិតដោយខ្លួន។
អាខូចជុះអាចម៍ដាក់ពេញពាង ១ ហើយយកអាចម៍ល័ក្ដបិទភ្ជិតយ៉ាងល្អ មិនឲ្យក្លិនចេញក្រៅបាន។
អាខិលធ្វើកាំបិត ១ មានផ្លែប៉ុនចង្កឹះអកកំបោរដងប៉ុនកដៃ ស្រោមធំវែងប្រហែល ១ លូក។
អាខិលស្ពាយកាំបិតនោះដើរទៅលក់ ឯអាខូចក៏ពុនពាងអាចម៍នោះដើរទៅលក់ដែរ។
អាខិលទៅពីនេះ អាខូចមកពីនោះ ជួបគ្នាកណ្ដាលផ្លូវ អាខូចពពាយនាយថា
<<អ្នកអើយទិញផ្អកយកទៅពិសា ផ្អកចាវយ៉ាងល្អ ស្ងោរក៏បាន ចំហុយក៏បាន ឆ្ងាញ់របស់ខ្ញុំណាស់។>>
អាខិលឆ្លើយថា
<<ទាស់តែលក់ដាវខ្ញុំមិនដាច់ គ្មានលុយទិញ បើដូរជាដាវនេះព្រមដូរឬទេ?>>
អាខូច ឃើញដាវនោះវែងក៏ឆ្លើយថា <<ដូរក៏ដូរ។>>
អាខិលប្រគល់ឲ្យអាខូច ហើយអួតថា
<<ដាវខ្ញុំនេះ មុតបំផុត មេដែករបស់ខ្ញុំផង បើត្រូវការសឹមហូតកាប់តែម្ដង អ្នកឯងកុំប្រញាប់ហូតមើល បើហូតលព្រើលៗ ស៊កទៅវិញមិនចុះទេ ដាវខ្ញុំពូកែ ខ្ញុំស្ដាយរបស់ខ្ញុំណាស់ បើកុំតែខែនេះក្រម្ហូបពេក កុំអីខ្ញុំមិនដូរទេ។>>
អាខូចក៏ប្រគល់ពាងអាចម៍ឲ្យទៅអាខិល ហើយហាមថា
<<ផ្អកខ្ញុំហ្នឹងក៏ដែរ ដល់ពេលស៊ីសឹមបើកយកមកចំហុយ កុំអាលបើកមើល ក្រែងវាស្អុយរុយបែងក្រែងវាធុំខ្មោះ ស៊ីមិនទាន់អស់ វាទៅជាខានឆ្ងាញ់ នឹកឃើញជីដូនជីតា បានតែខ្វារស៊ីទៅ។>>
អាទាំងពីរបែកគ្នាទៅដល់ផ្ទះរាល់ខ្លួន ហើយតឿនប្រពន្ធកូនថា
<<ដណ្ដាំបាយទៅ អញបានផ្អក។>>
ប្រពន្ធថា «បានផ្អកពីណា?>>
អាខិលថា «ដូរដាវគេ គេថាផ្អកចាវគេឆ្ងាញ់ពិសាណាស់។>>
ប្រពន្ធក៏អរពេញចិត្តនឹកថា <<ប្ដីចេះធ្វើកាំបិតដូរផ្អក។>>
ស្ទុះភ្លែតទៅលាងចានដួសបាយ ហើយកាន់កាំបិតយ៉ាងគំរឹល កកិលទៅជិតពាងផ្អក យកកាំបិតគាស់អាចម៍ល័ក្ដនោះបើកឡើង ហើយលូកខ្វារបាន ១ ក្ដាប់ដាក់ផ្លាប់ទៅក្នុងចាន សល់នៅដៃប៉ុន្មានក៏លិទ្ធផ្លប់ភ្លក់មើល ងើបមុខឡើងថា
<<យី ! ផ្អកចាវអីក៏ស្អុយដូចអាចម៍ គ្មានឆ្អឹង និងសាច់ កខ្វិកកខ្វក់ ម៉ដ្ឋផង់យ៉ាងហ្នឹង តើផ្អកត្រីអី?>>
ប្ដីថា <<ក្រែងត្រីពោ។>>
ប្រពន្ធក៏លូកកូររាវរកក្បាល លូកបានពាក់កណ្ដាលក្អួតចង្អោរ ២០ វ៉ក ដឹងជាក់ជាអាចម៍ មិនមែនផ្អក មកបន្ទោសទៅម្ចាស់ដើម ឆ្អើមលេបបាយមិនរួច។
និយាយអំពីអាខូច ត្រេកអរណាស់ ដើរទៅផ្ទះអួតប្រាប់ប្រពន្ធថា
<<អាចម៍មួយពាងដូរបានដាវមួយដែរ។>>
ទទួលខឹងនឹងឆ្កែវានោមច្រាសស្លឹកគ្រៃ កន្ទ្រាក់ដាវលោតទៅដល់ដី បម្រុងនឹងកាប់ឆ្កែសម្លាប់ ក៏ចាប់ដងដាវហូតខ្វិចឃើញផ្លែដាវនោះកំប៉ិច គេចឡើងលើផ្ទះបង្ហាញប្រពន្ធមើល ហើយសើចទាំង ២ នាក់ សើចហើយប្រាប់ប្រពន្ធថា
<<ប្រាជ្ញាអានោះស្មើនឹងអញ អញទៅបបួលវាធ្វើសំឡាញ់គ្រាន់រកស៊ីពីរនាក់ នឹងបានមាសប្រាក់ដោយងាយ។>>
លុះទៅប្រទះនឹងអាខិល ដើរមកពីនាយសើចពព្រាយ និយាយសួរថា <<ឯងទៅណា !>>
អាខិលឆ្លើយថា <<អញមកសុំឯងធ្វើសំឡាញ់>>
អាទីមួយក៏ថា <<អញសុំឯងធ្វើក្លើដែរ>>
ហើយក៏សុខចិត្តដើរពីរនាក់ ទៅដល់ផ្ទះមហាសេដ្ឋីម្នាក់ចាស់ ជរា ឈឺស្លាប់ គេដាក់ក្នុងក្ដារមឈូសបម្រុងបូជាថ្ងៃស្អែក។
ចំណែកកូនចៅ និងប្រពន្ធយំសោកគ្រប់គ្នា វេលានោះអាទាំងពីរ ស៊ើបសួរអ្នកដើរខាងក្រៅថា
<<អ្នកណាស្លាប់ បានជាគេយំ !>>
គេប្រាប់ថា <<មហាសេដ្ឋីស្លាប់។>>
អាទាំងពីរនាក់គិតគ្នាថា ឯងត្រូវក្លែងសំបុត្រមួយច្បាប់ទៅប្រាប់ថា សំបុត្រសេដ្ឋីឲ្យមកយកទ្រព្យរបស់ ឯអញបន្លំលបចូលដេកក្នុងមឈូសពីលើខ្មោចសេដ្ឋី ស្ដីតបនឹងឯង។
ហើយវាក៏បន្លំដេកដូចគំនិត។
អ្នកនៅជិតមិនបានឃើញ មិនបានដឹង ត្បិតភ្នែកខំសម្លឹងប្រឹងឈ្ងោកមើលក្រាំងសូត្រព្រះធម្ម កូនចៅតូចធំរវល់តែយំសោក។
អាខូចដើរទៅរកក្រដាសបានធ្វើសំបុត្រក្លែង កាន់ដើរទៅ សម្ដែងសូត្រឲ្យគេស្ដាប់ថា
<<សំបុត្រអំពីមហាសេដ្ឋីប្រាប់ថា ចៅខូចកម្សត់តាំងពីតូចជាកូនធម៌ ឥឡូវអាពុកជរាហើយ កូនអើយ ! ចូរទៅយករបស់ទ្រព្យទុកចាយឲ្យសប្បាយចិត្តចុះ។>>
កូនចៅប្រុសស្រី គេមិនសុខចិត្ត ព្រោះត្បិតគ្មានត្រាហត្ថលេខាសេដ្ឋី។
អាខូចឆ្លើយថា
<<ខ្ញុំសូមសន្យានឹងអស់កូនចៅអញ្ជើញទៅហៅទៅសួរលោកចុះ បើលោកស្ដី នុះខ្ញុំត្រង់ពិត បើលោកស្ងៀមនុះខ្ញុំក្លែងបញ្ឆោតទេ។>>
កូនសេដ្ឋីចូលភ្លាមទៅស្រែកហៅឪពុក។
អាខិលឆ្លើយថា <<អើ !>>
កូនសួរថា <<ឪពុកបានឲ្យសំបុត្រទៅកូនធម៌ មកយករបស់មែនឬ?>>
អាខិលថា <<អើ ! កូនអញឈ្មោះខូច វាមកហើយឬ !>>
កូនឆ្លើយថា <<ទានប្រោស ! មកហើយ។>>
អាខិលថា <<អើ ! មើលយករទេះមួយធំ ក្របីមួយនឹមទឹមរទេះនោះ ហើយយកមាស ប្រាក់ កែវ កង សំពត់ អាវ វាល់ផ្ទុកក្នុងរទេះឲ្យល្មមតែក្របីនោះអូសរួចបានប៉ុន្មាន ឲ្យវាយកទៅចុះ។>>
កូនចៅស្រីប្រុស ចាញ់ឧបាយកលអាខិលអាខូច ក៏ខឹងខ្មោចសេដ្ឋី ស្លាប់ហើយចេះស្ដី ហៅពេញជាអស្ចារ្យ ឥឡូវនឹងបើកក្ដារមើលឲ្យច្បាស់ ចាស់ៗហាមប្រាមថា
<<មើលមុខខ្មោចមិនបាន ខ្លាចដេកយប់ទៅមមើមមាយ>>
ម៉្លោះហើយក៏ជឿជាក់យកមាស និងប្រាក់ សំពត់ អាវ សំលៀកបំពាក់ និងកន្ទេល ពូក ខ្នើយ ហើយថែម តុ ថាស ចានល្អៗ អំបិលប្រហុក ៤ ក្រឡអង្ករ ៥ ការុង ដាក់ផ្លុងទៅឲ្យអាខូចអាខិល បង្វិលរទេះយ៉ាងធំ ជជែក យំ ទឹកភ្នែកឲ្យដឹងខឹងដោយបញ្ជោះ ទាំងស្រីទាំងប្រុស ហើយក៏ដឹកក្របីមួយនឹម ទឹមរទេះប្រគល់ឲ្យអាខូចទៅ។
អានេះត្រេកអរឡើងបររទេះចេញទៅ អ្នកទាំងអស់ដែលនៅចេះតែជ្រួល មិនស្រួលព្រោះត្បិតខឹង និងស្ដាយ។
អាខិលលួចមើលនាយអាយលបចេញប្រិច រត់តាមទៅបន្តិចក៏ទាន់រទេះ ហើយនិយាយគ្នាថា
<<យើងបានទ្រព្យរបស់តែទាស់ឃ្លានបាយ បើឈប់ដណ្ដាំបាយ នៅរៀងអាយ ក្រែងមិនស្ងាត់ខ្លាចចោរតាមមកស្ទាក់ប្លន់យកទ្រព្យមួយរទេះ បើដូច្នេះឯងឈប់ចាំអញ អញទៅសុំបាយគេស៊ីខ្លះ យកខ្លះមកឲ្យឯង។>>
អាមួយព្រមហើយ អាមួយក៏ដើរទៅរកថ្នាំតាមផ្លូវយកមកនឹងលាយបាយ ឲ្យពុលស្លាប់អន្តរាយ នឹងយកទ្រព្យរបស់ទាំងអស់តែម្នាក់ឯង។
អាមួយដែលនៅចាំរទេះ ក៏ធ្វើខ្នារដាក់ស្ទាក់ផ្លូវបម្រុងឲ្យត្រូវអានោះស្លាប់ នឹងយកទ្រព្យតែម្នាក់ឯងដែរ។
វេលានោះអាមួយទៅសុំបាយគេស៊ី ស៊ី រួចហើយសុំមួយចានផ្ញើសំឡាញ់ គេមិនកំណាញ់ ក៏រកស្លឹកចេកខ្ចប់ឲ្យមានទាំងត្រីអាំងផង។
អានោះក៏លាគេដើរចេញមក ហើយយកថ្នាំប្រឡាក់បាយ មកដល់ខាងអាយ ក៏ត្រូវនឹងខ្នារនោះស្លាប់ អាមួយដើរប្រញាប់ចាប់បាយស៊ី ទើបនឹងស្កាំអាសិរពិសថ្នាំ ក៏ពុលស្លាប់បន្ទាប់គ្នា។
ឯក្របីនោះ ក៏អូសរទេះចូលព្រៃ រតែករតោកទៅជ្រកក្នុងទឹកត្រពាំង ប្រឆាំងដាច់ខ្សែទាម ដេកត្រាំទឹកទៅ។
ដល់វេលាព្រឹកមានបុរសម្នាក់ ដើរទៅឃើញទ្រព្យរបស់ទាំងអស់ នៅក្នុងព្រៃនឹកម្ដងភ័យ នឹកម្ដងអរថា
<<ឯងអ្នកក្រ មិនដែលប្រទះទ្រព្យច្រើនណាស់ដូច្នេះ បើលៃលកយកទៅជារបស់ខ្លួន ក្រែងពុំបានសុខ>>
ក៏រុញរទេះសម្រុកទៅទុកក្នុងព្រៃ ចងក្របីជាប់ ត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញ ហើយក៏ពិសោធន៍មារយាទប្រពន្ធដោយគិតថា
<<បើប្រពន្ធមារយាទល្អ នឹងយកទ្រព្យនោះទៅជារបស់ខ្លួន បើនិយាយទៅមិនចេះលាក់នឹងយករបស់ទាំងអស់ទៅជូនរាជការផែនដី ជាប្រយោជន៍ដើម្បីឲ្យតែសុខខ្លួន។>>
គិតហើយដើរដល់ផ្ទះ ក៏កុហកប្រាប់ប្រពន្ធថា
<<អញជុះអាចម៍មិញ មានសត្វក្អែកមួយហើរចេញអំពីក្ដិត តែឯងអាណិតបិតមាត់ឲ្យឈឹង កុំឲ្យនរណាគេដឹងមួយជាពីរ តែចូលត្រចៀកគេ វាបែកការអាក្រក់ណាស់ កើតមានជំនុំជម្រះ សួរទៅសួរមក ហើយគ្មានទាំងសាក្សីបានដឹងនឹងអាង ក្រែងគេយកអញទៅឆ្កាង ឬយកទៅដាក់គុក>>
ប្រពន្ធមិនលាក់ទុក ក៏ដើរទៅប្រាប់គេថា <<មានក្អែកហើរចេញពីក្ដិតប្ដីអញ តែឯងកុំមាត់។>>
មេមួយទៀតមិនអត់ ទៅប្រាប់គេថែមទៀតថា មានក្អែក ៥ ហើយចេះតែប្រាប់លើសមួយៗតគ្នា ដរាបដល់ក្អែកដប់។
រឿងនោះក៏ជ្រួតជ្រាបទៅដល់ព្រះមហាក្សត្រ។ ព្រះមហាក្សត្រទ្រង់ចាត់ប្រើរាជអាមាត្យ ឲ្យស្រាវជ្រាវរកដល់បុរសនោះ។
បុរសនោះក៏ថ្វាយបង្គំគាល់ ស្ដេចទ្រង់ឆ្ងល់ ត្រាស់សួរថា <<មែន ឬមិនមែន។>>
បុរសក្រាបទូលថា <<ទូលព្រះបង្គំជាខ្ញុំ កុហកប្រពន្ធចង់ដឹងចិត្ត ព្រោះត្បិតប្រទះឃើញទ្រព្យច្រើន។>>
បុរសនោះរៀបរាប់ក្រាបទូលដូចខាងលើ ហើយក្រាបបង្គំលាទៅទឹមរទេះយកទ្រព្យមកថ្វាយស្ដេច។
ស្ដេចទ្រង់ព្រះរាជទានឲ្យបុរសនោះពាក់កណ្ដាល ពាក់កណ្ដាលដាក់ឃ្លាំង។
ធ្វើផ្ទះ កុំដាក់ជណ្ដើរ លោះខ្ញុំប្រើ កុំឲ្យបាយស៊ី !
មនុស្សឆោតបួននាក់
កាលពីព្រេងនាយ មានបុរសឆោត ៤ នាក់ព្រមព្រៀងគ្នាដើររៀនក្ដី។
លុះដើរបន្តិចទៅចាប់បានអណ្ដើក ៥ បុរសទាំង ៤ នាក់នោះ ក៏យកអណ្ដើកនោះមកចែកគ្នា ដល់ចែកទៅចែកមក នៅសល់អណ្ដើកមួយ។
មនុស្សទាំងអស់នោះ មិនសុខចិត្តតែរៀងខ្លួន ក៏ចែកគ្នាម្ដងទៀត ចែកទៅចែកមក សល់អណ្ដើកមួយដដែល មិនដឹងគិតធ្វើដូចម្ដេច។
បុរសទាំង ៤ នាក់នោះ ទាល់គំនិតក៏អង្គុយមើលមុខគ្នា ធ្វើភ្នែកឡិងឡង់ៗ។
ក្នុងវេលានោះ មានបុរសម្នាក់ទៀតដើរទៅកាន់ទីនោះ ប្រទះនឹងមនុស្សទាំង ៤ នាក់នោះ ក៏ឈរមើលគេចែកអណ្ដើកគ្នា ហើយបុរសម្នាក់នោះ ឃើញឆោតដូច្នោះក៏សើច ហើយនិយាយនឹងបុរស ៤ នាក់នោះថា «មើលទៅអ្នកដូចជាមិនសូវប្រសប់សោះ។»
បុរស ៤ នាក់គ្រាន់តែឮសម្ដីប៉ុណ្ណោះក៏និយាយថា «ឱលោក ! បើលោកចេះអាណិតមកចែកឲ្យយើងបន្តិច។»
បុរសម្នាក់នោះឮដូច្នោះ ក៏ដើរចូលអង្គុយជិតចាប់អណ្ដើក ៥ នោះមក ហើយរើសមើលអណ្ដើកណាដែលធំជាងគេ យកមកទ្រាប់អង្គុយ នៅសល់អណ្ដើក ៤ ចែកឲ្យបុរស ៤ នាក់នោះមួយម្នាក់។
បុរស ៤ នាក់ក៏សុខចិត្តរៀងខ្លួន ហើយទាំងអស់គ្នាសួរគេនោះថា «អ្នក ! មើលទៅអ្នកប្រហែលជាចេះក្ដី?»
បុរសនោះឆ្លើយថា «ខ្ញុំចេះ។»
បុរសទាំង ៤ នាក់ក៏តបទៅវិញថា «ឱ ! បើអ្នកចេះក្ដី សូមមេត្តាប្រាប់យើងផង។»
បុរសម្នាក់នោះឆ្លើយថា «បើអ្នកចូលចិត្តឲ្យខ្ញុំប្រាប់ ត្រូវអ្នកទន្ទេញតាមខ្ញុំ។»
បុរស ៤ នាក់ឆ្លើយថា «បាទ!»
ហើយបុរសនោះប្រាប់ឲ្យអ្នកទាំង ៤ នោះ ឲ្យទន្ទេញរៀងខ្លួនគឺ៖
ប្រាប់បុរសទី ១ ថា៖ «ទំពក់វាទៅ ទើបព្នៅវាជ្រុះ។»
ប្រាប់បុរសទី ២ ថា៖ «មានប្រឡាយ ទើបទឹកវាហូរ។»
ប្រាប់បុរសទី ៣ ថា៖ «មានសំរាម ទើបឆ្កែវាជុះ។»
ប្រាប់បុរសទី ៤ ថា៖ «មែន ទើបគេថា។»
បុរស ៤ នាក់ ក៏ទន្ទេញពាក្យនេះ ចេះចាំគ្រប់ៗគ្នាទៅ។
ហើយបុរស ៤ នាក់នោះ នាំគ្នាទៅឆ្ងាយទៅ បានដល់ភូមិមួយ នឹងរកផ្ទះសម្បែងសំណាក់ក៏គ្មាន។
លុះបន្តិចទៅបានប្រទះនឹងយាយចាស់មេម៉ាយម្នាក់ ក៏និយាយសុំផ្ទះយាយចាស់នោះសំណាក់ គាត់ក៏ព្រមឲ្យ។
ហើយបុរសនោះ នាំគ្នាទាំង ៤ នាក់សំណាក់នៅផ្ទះយាយនោះទៅ។
យប់នោះអ្នកទាំង ៤ ក៏នាំគ្នាទន្ទេញពាក្យក្ដី ដែលបុរសម្នាក់នោះប្រាប់ទន្ទេញមិនឈប់ឈរទាល់តែភ្លឺ។
យាយចាស់ខឹងណាស់ព្រឹកឡើងគាត់ទៅប្ដឹងមេស្រុក !
យប់មិញនោះ មានបុរស ៤ នាក់មកសុំផ្ទះខ្ញុំសំណាក់ បុរសទាំង ៤ នាក់ចេះតែនិយាយទន្ទេញទាល់តែភ្លឺ តែមិនដឹងពាក្យថាដូចម្ដេច ស្ដាប់មិនបានសោះ ខ្ញុំខានដេកវាល់ព្រឹក។
ហេតុនេះខ្ញុំមកប្ដឹងលោក សូមលោកហៅមនុស្សទាំង ៤ នាក់នោះ មកជំនុំជម្រះឲ្យខ្ញុំ។
មេស្រុកបានស្ដាប់ក៏ឲ្យបម្រើទៅហៅបុរសទាំង ៤ នាក់នោះមក ហើយសួរថា «ហេតុដូចម្ដេចបានជាឯងទន្ទេញអ្វីទាល់តែភ្លឺ រកតែយាយចាស់គាត់ដេកពួនមិនបាន ចុះដែលឯងទន្ទេញនោះតើទន្ទេញពាក្យអ្វី?»
បុរសទាំង ៤ នាក់នោះឆ្លើយថា «ខ្ញុំទន្ទេញពាក្យក្ដី។»
មេស្រុកបង្គាប់ទៅទៀតថា «ចូរឯងរាល់គ្នាសូត្រពាក្យនោះ ម្ដងម្នាក់ទៅមើល ! អញនឹងស្ដាប់។»
បុរសទី ១ ថា៖ «ទំពក់វាទៅ ទើបព្នៅវាជ្រុះ។»
បុរសទី ២ ថា៖ «មានប្រឡាយ ទើបទឹកវាហូរ។»
បុរសទី ៣ ថា៖ «មានសំរាម ទើបឆ្កែវាជុះ។»
បុរសទី ៤ ថា៖ «មែន ទើបគេថា។»
ស្ដាប់ពាក្យនោះហើយ មេស្រុក ក៏កាត់សេចក្ដីថា «ឯងទាំង ៤ នាក់ត្រូវនៅជាខ្ញុំបម្រើយាយចាស់នេះ»។
បុរសអស់នោះ ក៏ទៅនៅធ្វើជាខ្ញុំបម្រើយាយនោះទៅ។
យាយនោះគាត់ប្រើឲ្យធ្វើការសព្វសារពើតែរាល់ថ្ងៃ។
លុះនៅនឹងយាយនោះបាន ២- ៣ ខែទៅ យាយគាត់ប្រើបុរសទាំង ៤ នាក់នោះ ឲ្យទៅកាប់ឈើធ្វើទូក។
អ្នកទាំង ៤ នាក់ក៏នាំគ្នាចូលទៅដល់ព្រៃធំ ហើយដើររកឈើណាមានប្រហោងទើបកាប់។
លុះចូលទៅដល់ក្នុងព្រៃជ្រៅបានប្រទះឈើធំ ១ ដើម មានប្រហោងបុរសទាំង ៤ និយាយគ្នាថា «យើងបានប្រទះឈើប្រហោងហើយ យើងត្រូវនាំគ្នាកាប់ឈើនេះ។»
បុរសទាំង ៤ នាក់មូលមាត់គ្នា ក៏កាប់រលំឈើប្រហោងនោះ លុះឈើជិតរលំបុរសទាំង ៤ នាក់ស្រែកថា «កនយើង ! ជិតរលំហើយ អាណាម្នាក់រត់ទៅចាំទ្រកុំឲ្យបែកឈើយើង ក្រែងធ្វើទូកមិនកើត។»
បុរសម្នាក់ក៏ស្ទុះទៅចាំទ្រ ដល់ឈើនោះបាក់មកសង្កត់ស្លាប់ធ្វើមាត់ស្ញេញ។
បុរស ៣ នាក់ឃើញដូច្នោះ ក៏នាំគ្នាសើចថា «យើអានេះ ខ្លាំងណាស់វ៉ឺ ! ឈើទំហំប៉ុណ្ណឹងកោតតែវាទ្រាំបាន ហើយវាសើចថែមទៀត។»
បុរស៣ នាក់នាំគ្នាមើលបុរសម្នាក់ដែលស្លាប់ ដល់យូរពេកក៏ស្រែកហៅថា «យី ! មកឆាប់ឡើងនឹងអាលទៅ ឃ្លានបាយណាស់។»
លុះឃើញនៅស្ងៀម ក៏នាំគ្នាដើរចូលទៅមើល។
កាលដឹងថា បុរសនោះស្លាប់ បុរស ៣ នាក់ភ័យណាស់ និយាយគ្នាថា «យើងនៅមិនបានទេ តែយើងខំនៅ មុខជាគេប្ដឹងថា យើងវាយសម្លាប់អានេះ បើដូច្នេះត្រូវយើងនាំគ្នារត់»
ថាហើយ ក៏ព្រមព្រៀងគ្នារត់ទៅ។
ដល់ពេលយប់វង្វេងផ្លូវមិនដឹងរត់ទៅឯណា ក៏ស្រាប់តែវិលវល់ ទៅត្រង់កំពង់ផ្ទះយាយ ហើយនាំគ្នាលួចទូកយាយនោះអុំទៅត្រើយម្ខាង។
បុរសទាំង ៣ នាក់នាំគ្នាចុះទូក ម្នាក់នៅខាងកន្សៃបែរមុខទៅខាងកន្សៃ ម្នាក់នៅខាងក្បាលក៏បែរមុខទៅខាងក្បាល ម្នាក់ទៀតអង្គុយកណ្ដាលបាចទឹកទូក តែមិនបានស្រាយខ្សែចំណងទូកនោះចេញ ចេះតែនាំគ្នាអុំ។
អុំមួយយប់ទាល់ភ្លឺនៅតែដដែល។
លុះភ្លឺស្រាងឡើងយាយចាស់ចុះដងទឹក ប្រទះបុរស៣នាក់ ហើយស្រែកថា «យើអានេះ រត់ទៅណា?»
បុរស ៣ នាក់ក្រឡេកឃើញយាយចាស់ជាចៅហ្វាយខ្លួន ក៏ទាល់ប្រាជ្ញាមិនដឹងបើរត់ទៅណា ក៏ទៅនៅបម្រើយាយចាស់វិញដដែលទៅ។
ចេះរបេះក្បាច់ !
បុរសចេះថ្នាំពិសពស់
មានថ្ងៃមួយ បុរសឈ្មោះសុខ ធ្វើដំណើរទៅកាប់ឧសក្នុងព្រៃ។
លុះទៅដល់ព្រៃ ជាកន្លែងកាប់ឧសនោះហើយ ឃើញខ្លាធំមួយស្លាប់នៅជើងដំបូកក្បែរច្រកផ្លូវចូល។
ចៅសុខពិនិត្យមើលហេតុសព្វគ្រប់ទៅឃើញថា ខ្លានេះស្លាប់ដោយពស់ចឹក ព្រោះនៅខាងក្រោមខ្លានោះមានរន្ធពស់មួយ។
បុរសនោះមានចិត្តសប្បុរសចំពោះសាកសពសត្វនោះណាស់ ក៏ស្រាយថង់យាមយកថ្នាំមកដុះលាបស្រឡាបឲ្យ។
លុះបានមួយស្របក់ ខ្លាដឹងខ្លួនឡើងឃើញខ្លួនប្រឡាក់សុទ្ធតែថ្នាំដែលលាប ក៏មានសេចក្ដីទោមនស្សនឹងបុរសដែលលាបថ្នាំឲ្យ ហើយស្ដីឲ្យថា
<< ហេតុដូចម្ដេចបានជាអ្នកឯងហ៊ានយកអ្វីមកប្រឡាក់ខ្លួនអញយ៉ាងនេះ ! >>
បុរសនោះឆ្លើយថា
<< យើងដើរមក បានឃើញបងឯងស្លាប់ដោយពស់ចឹក ហើយយើងដុះថ្នាំស្រឡាបលាបឲ្យបងឯងរស់តើ ! >>
ខ្លាថា
<< អញមានស្លាប់អី ពស់ចឹកអញកាលណា ! អញកំពុងដេកលក់ស្រួលទេតើ ! បើដូច្នោះ អញត្រូវប្រហារជីវិតឯងធ្វើជាអាហារ។ >>
ចៅសុខមានសេចក្ដីតក់ស្លុតនឹងសេចក្ដីស្លាប់ជាខ្លាំង ក៏អង្វរខ្លាថា
<< បងអើយ ! អាណិតយើងផង កុំអាលពិឃាដយើងក្នុងគ្រានេះ ចាំយើងទៅរកអ្នកប្រាជ្ញណាឲ្យគេជំនុំជម្រះឲ្យ បើរកទៅឃើញថា យើងខុស សឹមបងប្រហារជីវិតយើង បើយើងត្រូវ ត្រូវទុកជីវិតយើង។ >>
ខ្លាក៏ព្រមតាមសេចក្ដីអង្វររបស់ចៅសុខ។
ចៅសុខវិលមកវិញ ប្រទះសេះ និងក្របីនៅក្បែរផ្លូវក៏និយាយថា
<< បងទាំងពីរអាណិតជួយយកអាយុយើងផង ព្រោះខ្លាដែលពស់ចឹកបានរស់ឡើង ដែលយើងដាក់ថ្នាំឲ្យ តែវាប្រាថ្នាប្រហារជីវិតយើង ថាយើងធ្វើឲ្យវាភ្ញាក់ ហើយធ្វើឲ្យប្រឡាក់ខ្លួនវាអស់។ >>
សត្វទាំងពីរដឹងសេចក្ដីសព្វគ្រប់ ក៏ពិចារណាទៅឃើញថា តាមពិតត្រូវតែទៅកាត់សេចក្ដីឲ្យបុរសនេះឈ្នះខ្លា ប៉ុន្តែបើអញឲ្យបុរសនេះឈ្នះទៅ មុខជាខ្លាគុំអញ ស៊ីអញជាអាហារពុំលែង ក៏ប្រាប់ទៅចៅសុខថា
<< បងឯងខុសមែនហើយ ត្រូវឲ្យខ្លាស៊ីទៅ។ >>
ចៅសុខរឹតតែភ័យឡើងក៏លាសេះ និងក្របី ដើរយ៉ាងលឿនទៅទៀត លុះប្រទះនឹងសុភាទន្សាយ។
ចៅសុខក៏ប្ដឹងតាមដំណើរ។
សុភាទន្សាយដឹងរឿងសព្វគ្រប់ ក៏ប្រាប់សុខថា
<< ឲ្យទៅនិយាយអង្វរខ្លាទៀតទៅ សឹមយើងទៅជួប។ >>
គ្រាដែលបុរសនោះ កំពុងជជែកនឹងខ្លា សុភាទន្សាយទៅដល់ ក៏ធ្វើជាសួរថា
<< បងឯងទាំងពីរនាក់ទាស់គ្នាពីរឿងអ្វី ! >>
ខ្លា និងចៅសុខ ក៏បានប្ដឹងតាមដំណើររៀងៗខ្លួន។
សុភាទន្សាយ កាត់សេចក្ដីថា
<< បើដូច្នេះត្រូវបងខ្លាឯងទៅដេកនៅត្រង់កន្លែងដដែល ឲ្យយូរដូចពីមុន បើដល់ពេលត្រូវភ្ញាក់ ហើយពុំស្លាប់ទេ សឹមបងឯងមកពិឃាដមនុស្សនេះធ្វើជាអាហារចុះ។ >>
ខ្លាទៅដេកតាមបង្គាប់ ពស់ក៏ចេញពីរន្ធមកចឹកខ្លានោះស្លាប់ទៅ។
សុភាទន្សាយឃើញខ្លាស្លាប់ហើយ ក៏ប្រាប់ទៅបុរសនោះថា
<< បងឯងកុំលាបថ្នាំឲ្យវាទៀត។ >>
ប្រាប់ហើយ ក៏លាចៅសុខទៅលំនៅវិញ ។
ធ្វើគុណ បានទោស!
អាកុហកស៊ី
កាលពីព្រេងនាយ មានក្មេងម្នាក់នៅជាមួយម្ដាយ ចិញ្ចឹមជ្រូកកម្រៀវ ១។
ដល់ជ្រូកនោះធំឡើង ក្មេងនោះចង់ស៊ីសាច់ជ្រូក ក៏និយាយនឹងម្ដាយថា
«ម៉ែ ! ខ្ញុំចង់ស៊ីសាច់ជ្រូក សូមម៉ែឲ្យខ្ញុំកាប់ជ្រូកយើងនោះស៊ីផឹកស្រាទៅ ?» ។
ម្ដាយឃាត់ថា
«កុំ ! ឯងស៊ីអីក៏ច្រើនម្ល៉េះ ទុកវានឹងលក់យកប្រាក់កាសចាយ» ។
កូនឮម្ដាយឃាត់ដូច្នោះ ក៏នឹកតែក្នុងចិត្តចង់ស៊ីសាច់ជ្រូកតែសព្វថ្ងៃពុំមានភ្លេច ។
មានកាលមួយថ្ងៃ កូននោះភ្ញាក់ឡើងពីដេក និយាយប្រាប់ម្ដាយថា
«ត្បិតទេវតាប្រាប់ខ្ញុំថា មានមាសប្រាក់ច្រើនណាស់ម៉ែ សូមម៉ែជូនខ្ញុំទៅយក» ។
ម្ដាយឮកូននិយាយប្រាប់ដូច្នោះសួរថា «មាសប្រាក់នៅឯណា» ។
កូនឆ្លើយថា «ម៉ែទៅនឹងខ្ញុំចុះ បើខ្ញុំបង្គាប់ដូចម្ដេចម៉ែធ្វើតាមខ្ញុំ» ។
កូនយកកញ្ជើនាំម្ដាយដើរទៅក្នុងព្រៃឆ្ងាយអំពីស្រុក ហើយកូនយកកញ្ជើទៅគ្របលើដី ប្រឹងសង្កត់ហើយស្រែកប្រាប់ម្ដាយថា
«ម៉ែ ! ជួយសង្កត់ផង មាសប្រាក់នៅក្នុងដីនេះច្រើនណាស់ ម៉ែសង្កត់ឲ្យជាប់ចុះ ខ្ញុំនឹងទៅរកចបជីក មកជីកយកមាសប្រាក់ ។ ម៉ែឯងនៅសង្កត់ឲ្យជាប់កុំលែង បើម៉ែលែង មាសប្រាក់នឹងបាត់អស់ទៅ» ។
ឯម្ដាយឮកូនថាដូច្នោះក៏ខំសង្កត់កញ្ជើនោះឲ្យកូន ឯកូននោះក៏រត់ត្រឡប់មកផ្ទះវិញ ចាប់ជ្រូកនោះយកមកកាប់ចម្អិនជាអាហារ បបួលអស់បងប្អូនអ្នកផ្ទះជិតខាងមកស៊ីផឹកស្រាលេងសប្បាយ ។
ម្ដាយនៅចាំកូនឯព្រៃ ទន្ទឹងពុំឃើញមកឃ្លានបាយអស់កម្លាំង រោយដៃរោយជើង របូតចេញពីលើកញ្ជើពុំឃើញមានអ្វីសោះ ។
លុះម្ដាយចាំកូនយូរពេក នឹកថាកូនបញ្ឆោតហើយ ក៏លែងកញ្ជើចោលត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញ ឃើញកូនកំពុងតែស៊ីសាច់ជ្រូកផឹកស្រាលេងសប្បាយដូច្នោះ ក៏ខឹងនឹងកូនណាស់ ហើយនិយាយនឹងប្អូនខ្លួនថា
«ត្បិតកូននោះវាខូចណាស់ ទុកចិញ្ចឹមមិនបានទេ ត្រូវឯងច្រកការុងយកទៅទម្លាក់ក្នុងទឹកសម្លាប់ទៅ» ។
ប្អូនឮដូច្នោះ សួរទៅបងថា
«ដំណើរដូចម្ដេច បានជាយកកូនច្រកការុងទៅចោលក្នុងទឹកសម្លាប់ ?» ។
បងនិយាយប្រាប់ទៅប្អូនតាមដំណើរសព្វគ្រប់ថា
«វាចេះបញ្ឆោតអញឲ្យទៅក្នុងព្រៃ ថាទៅយកមាសប្រាក់ ហើយឲ្យអញនៅចាំក្នុងព្រៃ លុះត្រាតែដល់ថ្ងៃឃ្លានបាយស្ទើរតែនឹងដាច់ពោះ ឯវាមកកាប់ជ្រូក ស៊ីផឹកស្រាលេងសប្បាយ ជ្រូកអញតែមួយទុកលក់ឲ្យគេ យកប្រាក់ចាយទេតើ » ។
ប្អូននោះក៏ទៅចាប់ អាកុហកស៊ី ច្រកក្នុងការុងធំ ចងមាត់ការុងជាប់ល្អ ហើយលើកលីយកទៅនឹងចោលក្នុងទឹកទន្លេ។
លុះទៅដល់មាត់ទន្លេ អាកុហកស៊ី និយាយនឹងមាវាថា
«លោកមាអាណិតខ្ញុំ ខ្ញុំមុខជាស្លាប់ហើយ បើដូច្នេះសូមលោកមាអាណិតទៅយកក្បួនកុហក មកឲ្យខ្ញុំបន្តិច ត្បិតខ្ញុំស្លាប់ទៅនឹងទៅនៅឯឋានខ្មោច បើគ្មានក្បួនកុហកនឹងកុហកខ្មោចស៊ីពុំបានទេ នោះនឹងដាច់ពោះស្លាប់» ។
ឯមាឮក្មួយអង្វរដូច្នោះ ក៏សួរទៅក្មួយវិញថា «ក្បួនកុហកនោះ ឯងទុកនៅឯណា? » ។
ក្មួយប្រាប់ទៅមាថា «ខ្ញុំដាក់នៅលើធ្នឹម» ។ មាក៏ដាក់អាកុហកស៊ីទុកចោលនៅមាត់កំពង់ទឹក ហើយត្រឡប់ទៅរកក្បួននឹងយកមកឲ្យអាកុហកស៊ីវិញ។
កាលនោះមានមនុស្សកើតឃ្លង់ម្នាក់ ដើរមកជិត អាកុហកស៊ី។
អាកុហកស៊ី ក៏ធ្វើនិយាយថា
«អញមកតមឃ្លង់ក្នុងការុងនេះ យូរថ្ងៃហើយ មិនដឹងជាហើយឬនៅ ឃើញហាក់ដូចសះជាហើយ»។
មនុស្សឃ្លង់ឮអាកុហកស៊ីថា តមឃ្លង់ក្នុងការុងដូច្នោះ ដោយខ្លួនកើតឃ្លង់ផង ក៏សួរថា
«តមឃ្លង់ក្នុងការុងនេះបានជាឬ ?» ។
អាកុហកស៊ី ប្រាប់ថា ត្បិតខ្ញុំកើតឃ្លង់ គេឲ្យតមក្នុងការុងនេះយូរថ្ងៃហើយ មិនដឹងជាហើយឬនៅទេ អាណិតស្រាយមាត់ការុងឲ្យខ្ញុំបន្តិច»។
មនុស្សឃ្លង់ក៏ស្រាយមាត់ការុងឲ្យ អាកុហកស៊ី ចេញមក។
អាកុហកស៊ី ចេញពីការុងបោសខ្លួនមើល ហើយប្រាប់ថា ជាឃ្លង់ហើយ !
អាគម្លង់ឮពាក្យ អាកុហកស៊ី ថាតមឃ្លង់ក្នុងការុងជាដូច្នោះ ក៏និយាយថា ឲ្យគ្នាតមឃ្លង់ផង។
អាកុហកស៊ី ឮដូច្នោះអរណាស់គិតថា «អញអស់ស្លាប់ហើយ» បានជាអាគម្លង់ស្លាប់ជួស។
អាកុហកស៊ីប្រាប់ អាគម្លង់ថា បើឯងចង់ជាឃ្លង់ឆាប់ ត្រូវកាន់ត្រណមឲ្យជាប់កុំនិយាយស្ដីនឹងអ្នកណាឲ្យសោះ បើនរណាមកសួរក្ដី មកជេរ មកវាយដូចម្ដេចៗក្ដី ត្រូវកុំនិយាយ កុំស្ដី ខំកាន់ត្រណមឲ្យខ្ជាប់ ទើបបានជាឆាប់។
អាគម្លង់ឮអាកុហកស៊ីថាដូច្នោះ ក៏ទទួលចាំ ហើយចូលទៅក្នុងការុង។
អាកុហកស៊ីចងមាត់ការុងជាប់ហើយរត់បាត់ទៅ។
មានោះ រកតម្រាអាកុហកស៊ីពុំឃើញ ដឹងថា អាកុហកស៊ីបញ្ឆោតខ្លួន ខឹងណាស់ ក៏នឹកក្នុងចិត្តថា បើអញទៅដល់អញនឹងទម្លាក់វាទៅក្នុងទឹកឲ្យស្លាប់ភ្លាម ហើយខំដើរទៅដល់ ហើយក៏ស្ទុះចូលទៅដាល់វាយអាគម្លង់ ដោយស្មានថាជា អាកុហកស៊ី។
អាគម្លង់ខំអត់ ព្រោះចង់ជាឃ្លង់ លុះវាយធាក់អស់ចិត្តហើយ មានោះក៏លើកការុងបោះទៅក្នុងទឹកឲ្យស្លាប់។
ឯអាកុហកស៊ី រត់រួចពីនេះទៅ ទៅជួបនឹងមនុស្សកុហកម្នាក់ ចេះកុហកដូចគ្នាកំពុងតែមុជទឹក។
អាកុហកនោះ ឃើញអាកុហកស៊ីកំពុងដើរទៅពីចម្ងាយ ក៏ធ្វើជាមុជទឹកយូរបន្តិចងើបឡើង ហើយលើកកាសឡើងបង្ហាញថា
«អញមុជទឹកទៅខាងក្រោម មានគេលេងបៀ អញលេងឈ្នះ បានកាសប្រាក់ច្រើន ប៉ុន្តែយកមកមិនរួច យកបានតែមួយត្រណោតមក»។
អាកុហកស៊ី ឮដូច្នោះក៏ជឿគិតស្មានថាមែន ហើយក៏ផ្លាស់សំពត់លោតចុះទៅក្នុងទឹក ខំមុជទៅទង្គិចក្បាលនឹងគល់ឈើបែកឈាម ដឹងខ្លួនថា គេជាមនុស្សកុហក ក៏នឹកក្នុងចិត្តឃើញឧបាយកុហកវិញ ហើយងើបឡើង និយាយទៅនឹងអាដែលបញ្ឆោតនោះថា
«អ្នកអើយ ! ខ្ញុំមុជទឹកទៅតាមពាក្យអ្នកឯងអម្បាញ់មិញ បានឃើញគេលេងបៀ ប៉ោ ធួកំតាត់ ច្រើនណាស់ ហើយខ្ញុំលេងឈ្នះគេ បានប្រាក់កាសច្រើន ខ្ញុំទារពីគេ គេថាឲ្យមកទារយកពីអ្នកឯងនេះ តែខ្ញុំមិនព្រម ខ្ញុំចង់តែទារគេ គេខឹងនឹងខ្ញុំ គេវាយខ្ញុំបែកក្បាល ហើយគេថា ឲ្យខ្ញុំមកយកពីអ្នកឯង បើអ្នកមិនជឿ អ្នកមើលក្បាលខ្ញុំដែលបែកនេះចុះ។
អាកុហកនោះដឹងថា អាកុហកស៊ី មានប្រាជ្ញា ចេះកុហកទល់នឹងកុហកមិនចាញ់ខ្លួន ក៏ស្រាយកាសចែកឲ្យពាក់កណ្ដាល ហើយសុំគ្នាធ្វើជាបងប្អូន ដើររកស៊ីកុហកគេតាំងពីថ្ងៃនោះទៅ។
បន្លាមុត យកបន្លាជោះ !
មាយាស្រី
កាលពីព្រេងនាយ មានបុរសម្នាក់ មានប្រពន្ធនៅជាមួយគ្នា តែពុំមានកូន លុះយូរទៅ ប្រពន្ធនោះមានសហាយ នាំមកដេកក្នុងផ្ទះតែសព្វថ្ងៃ។
ថ្ងៃមួយ ប្ដីទៅជីកដំឡូងក្នុងព្រៃ ដល់ថ្ងៃក្ដៅចូលទៅអាស្រ័យនៅខ្ទមអ្នកតា ១ ។
ប្រពន្ធរៀបចំអីវ៉ាន់ទៅបន់អ្នកតានោះ ឲ្យទៅធ្វើប្ដីឲ្យស្លាប់ នឹងយកសហាយធ្វើប្ដី។
រៀបស្រេចហើយ ក៏យកអីវ៉ាន់នោះដើរចូលទៅក្នុងខ្ទមអ្នកតានោះ។
ប្ដីឃើញប្រពន្ធដើរចូលទៅខ្ទមអ្នកតា ក៏នឹកឆ្ងល់ថា ប្រពន្ធអញ វាមករកអ្វីក្នុងខ្ទមអ្នកតានេះ?
គិតហើយក៏ចូលទៅពួនក្រោយខ្នងអ្នកតា លបស្ដាប់ប្រពន្ធ។
ឯប្រពន្ធ ក៏ចូលទៅអុជទៀនធូប ហើយបន់អ្នកតាថា «ខ្ញុំមិនចង់យកប្ដីខ្ញុំទេ ខ្ញុំយកប្ដីទៀត សូមអ្នកតាកាច់ប្ដីខ្ញុំឲ្យស្លាប់ទៅ ខ្ញុំនឹងថ្វាយជ្រូកមួយ» ។
ប្ដីឮដូច្នោះ ក៏ឆ្លើយឡើងពីក្រោយខ្នងអ្នកតា «អើ បើនាងមានសហាយ ហើយបើចង់ឲ្យកាច់ប្ដីនាងឯងឲ្យស្លាប់នោះ ងាយទេ វិលទៅផ្ទះវិញ ត្រូវរកមាន់ក្រាបទាំងមេទាំងពងមួយសំបុក ស្ងោរឲ្យប្ដីនាងឯងស៊ីទៅ វាស្លាប់ហើយ»។
មេនោះឮដូច្នោះ ស្មានថាអ្នកតាបង្គាប់ ក៏ប្រញាប់វិលមកផ្ទះវិញ រកទិញបានមេមាន់ក្រាបមួយសំបុក ស្ងោរទុកឲ្យប្ដីស៊ី ដើម្បីនឹងឲ្យស្លាប់ ហើយនឹងបានយកសហាយ។
លុះដល់ព្រលប់ ប្ដីមកពីជីកដំឡូង ដល់ផ្ទះហើយ សូរថា «គេហ៍អើយ ! បានអីស៊ីបាយ ?»។មេនោះឆ្លើយថា «ខ្ញុំបានមេ និងពងមាន់ក្រាបមួយសំបុកស្ងោរទុកឲ្យអ្នក»។
ប្ដីថា «រៀបបាយមកស៊ី»។
ប្រពន្ធក៏លើកបាយ ព្រមទាំងមេ និងពងមាន់ក្រាប មកឲ្យប្ដីស៊ី ។
ប្ដីស៊ីអស់ហើយធ្វើជាឈឺ ដេកថ្ងូរហ៊ឹៗ។
មេនោះអរណាស់ គិតស្មានថា ប្ដីឈឺមែន ត្រូវនឹងពាក្យអ្នកតាបង្គាប់ហើយ ត្បិតឮថ្ងូរ។
ឯប្ដីក៏ធ្វើជាដេកទៅ។
មេនោះគិតស្មានថា ប្ដីស្លាប់ ក៏បើកទ្វារនាំយកសហាយចូលទៅដេកជាមួយ។
អ្នកទាំងពីរកំពុងតែនិយាយគ្នា ប្ដីក៏ក្រោកឡើងអង្គុយហៅប្រពន្ធមកប្រាប់ថា «រងាណាស់»។
ឯប្រុសសហាយឃើញប្ដីមេនោះ ក្រោកឡើងអង្គុយដូច្នោះ ស្ទុះរត់ពុំទាន់ ក៏ចូលទៅពួនក្នុងពាងធំ ១ នៅខាងដំណេក សម្ងំចាំប្ដីនោះដេក ខ្លួននឹងចេញពីពាងទៅដេកនឹងមេនោះទៀត។
ប្ដីបានឃើញ តែធ្វើមិនឃើញមិនដឹង ប្រាប់ប្រពន្ធថា «រងាណាស់ ឯងដាំទឹកឲ្យគ្នាងូតបន្តិច នឹងអាលស្លាប់»។
មេនោះឮថា ចង់ស្លាប់ដូច្នោះ អរណាស់ ត្បិតត្រូវនឹងពាក្យដែលត្រូវបន់អ្នកតា។
លុះប្រពន្ធដាំទឹកពុះហើយ ប្ដីថា «ទៅដងទឹកត្រជាក់បាន ១ ក្អមមកយកមកលាយនឹងទឹកក្ដៅនេះ»។
ប្រពន្ធឮប្ដីប្រើដូច្នោះ ក៏យកក្អមចេញទៅដងទឹក។
ប្ដីឃើញប្រពន្ធចេញទៅបាត់ ក៏ក្រោកឡើងដើរទៅលើកទឹកពុះ ១ ខ្ទះនោះយកទៅស្រោចលើសហាយដែលនៅក្នុងពាងនោះស្លាប់ទៅ ហើយចូលទៅដេកវិញ ធ្វើជាថ្ងូរហ៊ឹៗទៀត។
មេនោះវិលពីដងទឹកមកវិញ មើលទៅឃើញសហាយត្រូវទឹកក្ដៅរួញសរសៃដូចគេដកចេញពីពាងមក ក៏ឱនខ្សឹបថា «ថ្វីក៏មិនឱនទៅ វាមិនទាន់ទេ»។
អានោះឆ្ងក់ដដែល។
មេនោះយកដៃទៅចាប់ជ្រមុជ ទៅត្រូវស្លឹកត្រចៀក រលេះជ្រុះទាំងសក់ មើលបានដឹងជាប្ដីស្រោចទឹកក្ដៅស្លាប់សហាយទៅហើយ ក៏ពុំស្ដី យកគម្របពាងមកគ្រប ហើយយកទឹកឲ្យប្ដីងូត។
ឯប្ដីក៏មិនស្ដី ទឹកក៏មិនងូត ប្រាប់ប្រពន្ធថា អញគ្រាន់បើហើយ។
ហើយហៅប្រពន្ធចូលទៅដេកទៅ។
លុះព្រឹកព្រហាមឡើង មេនោះ ពុំដឹងបើគិតដូចម្ដេច នឹងយកខ្មោចឲ្យរួចចេញផុតពីផ្ទះ ក៏នឹកឃើញថា «ក្នុងស្រុកនេះ មានចោរ ៤ នាក់ តែងតែលបលួចអីវ៉ាន់អ្នកផងសព្វថ្ងៃ សព្វយប់គ្រប់ភូមិ ដូច្នេះអញនឹងគិតឲ្យចោរទាំង ៤ នាក់នោះ យកខ្មោចចេញពីផ្ទះអញទៅចោលក្នុងព្រៃឲ្យបាន»។
គិតហើយក៏ដើរខ្ចីសំពត់ ហូល អាវព្រែគេ យកមកហាលជុំវិញផ្ទះ។
ឯចោរទាំង ៤ នាក់នោះឃើញហើយ គិតគ្នាថា «ជើ! មេនោះមានណាស់តើ! យប់នេះ យើងទៅលបលួចវាឲ្យបានកុំខាន សព្វថ្ងៃយើងស្មានថាវាក្រ»។
មេនោះក៏ហាលសំពត់ហូលអាវព្រែនោះ លុះដល់ពេលល្ងាចយកទៅជូនគេវិញ ហើយយកខ្សែចងរឹតរូតពាងខ្មោចនោះឲ្យជាប់ ទុកឲ្យចោរចូលលួចមកសែងយកទៅ។
ឯចោរទាំង ៤ នាក់ លុះយប់ក៏បបួលគ្នាទៅលួច ចូលទៅរករបស់ទាំងនោះពុំឃើញ ប្រទះឃើញតែពាងមួយ ចងមាត់ជាប់ បើកពុំរួច។
ចោរទាំង ៤ នាក់ និយាយគ្នាថា «របស់អស់នោះ វាដាក់ក្នុងពាងនេះហើយ បើដូច្នេះត្រូវយើងសែងពាងនេះ»។
ថាហើយក៏នាំគ្នាសែងពាងនេះទៅ ដល់ព្រៃឆ្ងាយក៏ស្រាយលូកមើល។
អាមួយលូកដៃទៅត្រូវសក់ថា «វើយ សូត្រ» ដកដៃចេញ។
អាមួយលូកដៃទៅត្រូវស្លឹកត្រចៀក ត្រូវភ្នែក ច្រមុះ ស្រែកថា វើយខ្មោចទេ។
អាមួយ មិនជឿ លូកដៃទៀត ត្រូវដើមទ្រូង ដឹងថា ខ្មោចមែន ក៏ស្ទុះរត់ចោល ហើយខឹងណាស់ថា ត្បិតមេនោះបញ្ឆោតឲ្យសែងខ្មោចចោលបាន។
ចោរទាំង ៤ នាក់គិតគ្នាថា «យើងឃ្លាំមើលមេនោះ បើឃើញវាដើរទៅណាតែម្នាក់ឯង ត្រូវគ្នាយើងចោមរោមចាប់វាវាយឲ្យវារាង កុំឲ្យវាបញ្ឆោតយើងទៀត។
ជួនជាថ្ងៃមួយ មេនោះចុះទៅកំពង់រកទិញអីវ៉ាន់ ត្បិតមានសំពៅទើបនឹងមកដល់ពីស្រុកក្រៅ។
មេនោះ ដើរដល់កណ្ដាលផ្លូវ ក៏ជួបនឹងចោរទាំង ៤ នាក់នោះ។
ចោរឃើញក៏នាំគ្នាព្រួតចាប់នឹងវាយ ហើយជេរពីរឿងដែលវាបញ្ឆោតនោះ។
មេនោះ ឆ្លើយថា «ណ្ហើយអ្នក បើអ្នកវាយខ្ញុំ ក៏ឥតប្រយោជន៍ដែរ ត្បិតខ្ញុំទៅទារប្រាក់ពីនាយសំពៅ ដូច្នេះចូរមក! អញ្ជើញទៅនឹងខ្ញុំ ខ្ញុំទារប្រាក់បាន ចែកគ្នាចាយលេង »។
ចោរទាំង ៤ នាក់ឮថា វាទៅទារប្រាក់ដូច្នោះ ក៏ចូលចិត្ត បបួលគ្នាទៅ។
មេនោះផ្ដាំចោរទាំង ៤ នាក់ថា «អស់អ្នកឈរចាំខ្ញុំ នៅលើច្រាំងចុះ បើកាលណាឃើញខ្ញុំបោយដៃ នោះអ្នកនាំគ្នាចុះទៅចុះ បានប្រាក់ហើយ»។
មេនោះ និយាយផ្ដាំចោរទាំង ៤ នាក់ ហើយក៏ចុះទៅសំពៅ និយាយនឹងនាយសំពៅ លក់ចោរទាំង ៤ នាក់។
វាថាចោរនេះជាខ្ញុំរបស់វា ហើយចង្អុលបង្ហាញនាយសំពៅថា «នុះន៍ ! វាទាំង ៤ នាក់ បើវាចុះមក ខ្ញុំឡើងទៅលើគោក សូមអ្នកចាប់ដាក់ច្រវាក់វាឲ្យជាប់ទៅ កុំឲ្យវារត់បាន»។
នាយសំពៅព្រមហើយសួរថា «ខ្ញុំនាងឯងទាំង ៤ នាក់លក់ថ្លៃប៉ុន្មាន?
មេនោះថា «ម្នាក់ថ្លៃពីរណែន»។
នាយសំពៅឲ្យមួយណែនកន្លះ វាក៏ព្រមលក់ ហើយចេញមកក្រៅ បក់ដៃហៅចោរទាំង ៤ នាក់។
ចោរទាំង ៤ នាក់គិតស្មានថា វាហៅឲ្យទៅយកប្រាក់ ក៏នាំគ្នាចុះទៅ។
ដល់ហើយ ស្រាប់តែនាយសំពៅប្រើមនុស្សឲ្យដាក់ច្រវាក់នៅបាតសំពៅទាំងអស់គ្នា។
មេនោះក៏យកប្រាក់ឡើងមកបាត់។
បានប្រាក់ហើយ មេនោះ ដើរវិលមកផ្ទះវិញ ដល់កណ្ដាលផ្លូវចួនជាយប់ពុំហ៊ានដើរទៅទៀត ក៏ឡើងទៅដេកលើដើមឈើមួយនៅប្របផ្លូវនោះ។
ឯចោរទាំង ៤ នាក់ លុះនាយសំពៅដាក់ច្រវាក់ជាប់ហើយ ក៏និយាយគ្នាថា ជើមេនេះហៅពេញជាប្រាជ្ញាធំ វាបញ្ឆោតឲ្យយើងសែងខ្មោចទៅចោលក្នុងព្រៃហើយ ឥឡូវវាលក់យើងបានទៀត»។
ចោរទាំង ៤ នាក់ខឹងណាស់ កាច់ច្រវាក់បាក់រត់ចេញពីសំពៅ ដើរឡើងមកលើគោក រត់មកទាំងយប់នោះ ជួនជាយប់យូរណាស់ ក៏នាំគ្នាឡើងទៅដេកលើដើមឈើធំ ដែលមេនោះដេក។
ចោរបីនាក់ឡើងទៅដេកលើមែកដោយខ្លួនពីគ្នា។
ចោរម្នាក់ឡើងទៅ ក៏ជួបនាងនោះ នៅលើចុងឈើ អាចោរនោះថា «អី ! ហងឯងស្លាប់ហើយម្ដងនេះ ! ហងឯងធ្លាប់បញ្ឆោតយើង ឥឡូវហងឯងរត់ចុះបើរួច !»។
មេនោះលើកប្រាក់បង្ហាញ ហើយឱនខ្សឹបថា «ណ្ហើយអ្នក ! អ្នកកុំស្ដី កុំឲ្យអ្នកទាំងបីនាក់ទៀតដឹង ហើយយើងត្រូវយកគ្នាជាប្ដីប្រពន្ធ នឹងយកប្រាក់នេះទៅចាយរកស៊ីស្រួលជាង អ្នកកុំធ្វើបាបខ្ញុំធ្វើអ្វី»។
អាចោរឮដូច្នោះ ក៏មិនស្ដីខិតចូលទៅជិត លូកឱបកៀកមេនោះហើយថា អើប្អូនឯងហៅប្រាជ្ញាធំ បញ្ឆោតខ្ញុំពីរបីដងហើយ ឥឡូវបងបាននាងជាប្រពន្ធ ដោយសារព្រេងសំណាងយើង និយាយហើយក៏ឱបតាមចិត្តមេត្រី។
មេនោះពុំបម្រះហើយថា «ខ្ញុំខ្លាចក្រែងអ្នកស្រឡាញ់ខ្ញុំមិនស្មោះ ឯខ្ញុំស្រឡាញ់អ្នកស្មោះ ចិត្តមួយហើយ»។
អាចោរនោះថា «បងស្រឡាញ់ស្មោះហើយ នាងពុំដឹងចិត្តបង ចង់ឲ្យបងស្បថ ឬឲ្យបងធ្វើម្ដេច?»
មេនោះថា «បងស្រឡាញ់ចិត្តមួយនឹងគ្នា មានតែលិទ្ធអណ្ដាតគ្នា» ទើបមេនោះលៀនអណ្ដាត ហើយឱនទៅរកអាចោរនោះ។
ឯអាចោរលិទ្ធអណ្ដាតមេនោះ ហើយលៀនអណ្ដាតឲ្យមេនោះលិទ្ធវិញ មេនោះខាំអណ្ដាតអាចោរនោះដាច់អស់មួយកំណាត់ ហើយច្រានទម្លាក់ពីលើចុងឈើធ្លាក់ដល់ដី ស្រែកឮតែឡុលៗ។
ឯចោរបីនាក់ គិតស្មានថា នាយសំពៅចោមចាប់ ក៏លោតពីលើមែកឈើរត់ទៅហើយស្រែកហៅគ្នាថា «វ៉ឺយ ! គ្នាយើងរត់នាយសំពៅដេញហើយ»។
អាចោរដែលដាច់អណ្ដាតនោះ ស្រែកហៅគ្នាវាថា «មេនោះ នៅលើចុងឈើ ត្រូវមកចាប់» ប៉ុន្តែវាដាច់អណ្ដាតដូច្នោះ និយាយមិនច្បាស់ ឮតែឡុលៗ គ្នាវាគិតស្មានថា គេដេញចាប់ចេះតែប្រឹងរត់យកតែព្រះអាយុរៀងខ្លួន។
ឯមេនោះចុះពីលើចុងឈើ យកប្រាក់ទៅផ្ទះឲ្យប្ដី នៅរកស៊ីជាមួយនឹងប្ដីជាសុខសប្បាយតទៅ។
អ្នកមានប្រាជ្ញា តែងនាំអាត្មាឲ្យសុខចម្រើន!
ពាក្យសុភាសិតតម្លៃ ៣០ តម្លឹង
កាលពីព្រេងនាយ មានជនពីរនាក់ប្ដីប្រពន្ធ។
បុរសជាប្ដី បានឃើញគេរៀនរបៀនពូកែ ចង់រៀនណាស់ យកប្រាក់ ៣០តម្លឹង លាប្រពន្ធដើរទៅរករៀន ដើរពីស្រុកមួយដល់ខែត្រមួយឮគេថា ទីត្រង់ណា មានអ្នកចេះរបៀនអាគមគាថាពូកែ ក៏ទៅរកត្រង់នោះ ដល់ទៅជួបនឹងគ្រូណាពូកែ គេសូត្រឲ្យស្ដាប់ គេធ្វើឲ្យមើលដូចម្ដេចៗ ក៏ចេះតែមិនចូលចិត្ត។
លុះដើរឆ្ងាយទៅៗ ក៏បានជួបនឹងតាចាស់ម្នាក់។
តាចាស់សួរថា «អ្នកឯងទៅណា ដើរមកតែម្នាក់ឯង ស្វះស្វែងរកអ្វី ?» ។
បុរសនោះឆ្លើយថា «ឱ ! តាអើយ ! ខ្ញុំមកនេះ ត្បិតឮគេថា នៅទីនេះ មានគ្រូចេះរបៀនពូកែ បានជាខ្ញុំខំសង្វាតមក ក្រែងតាចេះដឹង ប្រដៅចៅផង»។
តាចាស់ឆ្លើយថា «តាមានរបៀនបីបទ តម្លៃ ៣០ តម្លឹង បើចៅឯងកាន់ជាប់ ចៅឯងមិនច្បុតទេ គង់បានដូចចិត្ត បើមានកិច្ច មានដំណើរអ្វីឲ្យសូត្ររបៀនតានេះចុះ ពូកែណាស់»។
បុរសនោះថា «តាសូត្រឲ្យខ្ញុំស្ដាប់មើល ! បើខ្ញុំចូលចិត្ត ខ្ញុំយក»។
តានោះសូត្រឲ្យស្ដាប់ថា «រពឹសដៃផ្ទៃឆ្អែត ដេកយប់កុំនិយាយនឹងស្រី ឃ្លានកុំអាលស៊ី»។
បុរសនោះស្ដាប់បាន ចូលចិត្ត ក៏ប្រគល់ប្រាក់ ៣០ តម្លឹងឲ្យតានោះ ហើយទន្ទេញរបៀនទាំងបីបទនោះ ចាំស្ទាត់រត់មាត់។
ឯតាចាស់ប្រាប់ថា «បើចៅកាន់របៀនទាំងបីបទនេះបាន តាឲ្យទទេ មិនយកតម្លៃទេ»។
ហើយតាចាស់ប្រគល់ប្រាក់ឲ្យបុរសនោះវិញ។
បុរសនោះក៏លាតាចាស់នោះ វិលមកស្រុកវិញ។
មាត់បុរសនោះចេះតែទន្ទេញរបៀនបីបទនោះ ចប់តែតាមផ្លូវមក ពុំមានភ្លេច។
លុះដើរឆ្ងាយបន្តិចមក ជួបនឹងសំពៅឈ្មួញមួយ។
បុរសនោះ ក៏សុំសំពៅគេដោយសារមកស្រុក ដង្ខៅសំពៅក៏ព្រមឲ្យដោយសារ។
បុរសនោះតាំងពីចុះមកនៅក្នុងសំពៅថ្ងៃណា ក៏ចេះតែទន្ទេញរបៀនបីបទនោះ ហើយចេះតែជួយលាង ជួយថែទាំ ជួយជួសជុលសំពៅដូចជារបស់ខ្លួន។
នាយសំពៅនឹកក្នុងចិត្តថា «អ្នកនេះតាំងតែពីចុះដោយសារសំពៅអញកាលណាមក គាត់ចេះតែធ្វើការដូចជារបស់គាត់ នឹកហើយ ក៏ស្រឡាញ់បុរសនោះ ឲ្យរៀបបាយទឹកឲ្យស៊ីតែរាល់ថ្ងៃរៀងមក។
ឯបុរសនោះពុំខ្ជិលសោះ ចេះតែខំធ្វើការក្នុងសំពៅ ដូចជាកូនឈ្នួលឯទៀតៗ។
នាយសំពៅនឹកតែក្នុងចិត្តថា «បើកាលណាបានដល់ស្រុកអញនឹងចែករបស់ទ្រព្យឲ្យចៅនេះរកស៊ីតទៅ»។
លុះបើកសំពៅមកដល់កណ្ដាលស្រុកមួយ បានឃើញវិហារមួយ គេរៀបអណ្ដាប់ពោរពាស សុទ្ធតែចំណី ស្រា បាយ ទុកឲ្យយក្សវាមកស៊ី។
ឯអ្នកសំពៅ កាលដល់វិហារនោះ ក៏ចតសំពៅ ឡើងទៅលេងឃើញចំណីទាំងនោះ ពុំមានមនុស្ស ក៏នាំគ្នាស៊ីផឹកស្រាស្រវឹងដេកនៅក្នុងវិហារនោះទាំងអស់គ្នា ខានតែបុរសម្នាក់នោះ មាត់គាត់ចេះតែទន្ទេញថា «រពឹសដៃផ្ទៃឆ្អែត ដេកយប់កុំនិយាយនឹងស្រី ឃ្លានកុំអាលស៊ី» ដោយគិតថា «ចំណីអស់នេះមានហេតុអ្វីមួយហើយ បានជាគេរៀបទុកនៅទីនេះ ឥឡូវអ្នកទាំងអស់នេះស៊ីគង់តែមានភ័យមិនខាន» គិតដូច្នោះហើយពុំហ៊ានស៊ី ឡើងទៅពួនលើធ្នឹមវិហារដោយស្ងៀមស្ងាត់ចាំលបមើល។
លុះដល់ថ្ងៃត្រង់ យក្សមកដល់ ហើយវាខឹងខ្លាំងណាស់ថា «នរណាហ៊ានមកស៊ីចំណីអស់នេះ»។
យក្សថាហើយ ក៏ប្រើដំបងមកវាយមនុស្សដែលដេកនោះស្លាប់ទាំងអស់ទៅ។
ឯដំបងក៏វិលមកខាងយក្សវិញ ហើយយក្សកាច់កអស់មនុស្សទាំងនោះស៊ីអស់ទៅ រួចក្រឡេកមើលក្រឡេមក្រឡឺម។
បុរសឃើញយក្សភ័យណាស់ មាត់ចេះតែទន្ទេញរបៀនបីបទ ហើយគិតថា «បើអញស្រែក ក្រែងយក្សឮ វាឃើញអញ ហើយវានឹងស៊ីអញទៀត» គិតហើយក៏លោតចុះពីលើធ្នឹម ស្រែកវ៉ាសឡើង យក្សភ័យណាស់ រត់ចោលដំបងទៅបាត់ទៅ។
បុរសនោះ បានដំបងវាយឯងហើយ ក៏ដើរត្រឡប់មកស្រុក ចោលសំពៅនៅកំពង់វិហារនោះឯង។
លុះដើរមកដល់ផ្ទះ ក្នុងវេលាយប់ បុរសនោះ យកដំបងទៅលាក់ក្រោមជណ្ដើរយកថ្មសង្កត់លើ ហើយឡើងទៅដេកលើផ្ទះ។
ប្រពន្ធសួរ ប្រាប់ប្រពន្ធថា ចាំព្រឹកសឹមនិយាយប្រាប់។
ក្រោយពេលដែលប្ដីទៅ ប្រពន្ធនៅផ្ទះ វាមានសហាយ វេលាយប់ដែលប្ដីមកដល់ផ្ទះ សហាយនោះ វាមកស្ដាប់នៅក្រោមផ្ទះ វាចង់ដឹងរឿងឆាប់ វាឲ្យមេស្រីសហាយវា សួរថា ដំណើរដូចម្ដេច ក៏ចាំព្រឹកទើបនិយាយបាន។
ប្រពន្ធចេះតែឱបអង្អែល។
ទ្រាំពុំបានប្ដីក៏និយាយប្រាប់ថា៖ អញនិយាយនឹងឯងនេះខុសគ្រូហើយ ត្បិតគ្រូផ្ដាំថា «ដេកយប់កុំនិយាយនឹងស្រី» ឥឡូវនេះអញនិយាយខុសបណ្ដាំគ្រូហើយ។
ប្រពន្ធសួរថា «អ្នកទៅបានរបស់អ្វីមកខ្លះ»។
ប្ដីថា «បានតែរបៀនបីបទហើយត្រឡប់មកវិញ ដល់ពាក់កណ្ដាលផ្លូវ បានដំបងវាយឯងទៀត»។
ប្រពន្ធសួរថា «ដំបងនោះទុកនៅឯណា ឥឡូវនេះ? ខ្ញុំចង់ឃើញ»។
ប្ដីថា « អញទុកក្រោមជណ្ដើរ យកថ្មគ្រប» ថាហើយក៏ដេកលក់ទៅ។
សហាយ លបស្ដាប់ឮហើយ ក៏ទៅក្រោមជណ្ដើរ រើសយកដំបងនោះទៅបាត់ទៅ។
លុះព្រឹកព្រហាមស្រាងៗឡើង បុរសនោះ រឭកពីដេក ចុះទៅរកដំបងពុំឃើញក៏ប្រាប់ប្រពន្ធថា «អញប្រាប់មិនជឿ អញថា ខុសគ្រូហើយ ឯងចេះតែលួងអញ ទាល់តែអញប្រាប់ ឥឡូវនេះ មនុស្សឮ វាលួចយកដំបងបាត់ហើយ»។
ប្រពន្ធឮហើយដឹងថា សហាយលួច ក៏មិនស្ដី ដណ្ដាំបាយឲ្យប្ដីស៊ី ស៊ីរួចហើយ បុរសនោះក៏យកខ្សែមកចងថ្មដែលគ្របលើដំបងនោះ នាំទៅប្ដឹងមេស្រុក ឲ្យជំនុំជម្រះរកចោរឲ្យ។
មេស្រុក ពុំដឹងបើជំនុំជម្រះដូចម្ដេច ពីព្រោះថ្មមិនចេះស្ដី គេជេរថា «អាកំព្រើល ! តាំងពីដូនតាមក នរណាដែលឃើញដំបងវាយឯង» គេគំរាមហើយគេដេញចេញទៅ។
បុរសនោះចេះតែអូសថ្មទៅប្ដឹង តាំងតែពីមេស្រុក ដល់ទៅលោកយមរាជ អ្នករាជការគ្រប់ក្រសួង គេចេះតែដេញចេញ គេថា មនុស្សឆ្កួត គេមិនឲ្យចូល។
បុរសនោះអូសថ្មទៅថ្វាយស្ដេច។
ស្ដេចទ្រង់សួរសព្វគ្រប់ហើយ ទ្រង់មានព្រះបន្ទូលប្រាប់អស់នាម៉ឺនថា «មែនបានគេថា មានប្រឡាយបានទឹកវាហូរ មានសំរាមបានឆ្កែវាជុះ អស់នាម៉ឺនកុំថា វាឆ្កួត សេចក្ដីនេះមែនហើយបានជាវាហ៊ានថា។
ស្ដេចមានបន្ទូលប្រាប់បុរសថា «ណ្ហើយ វិលទៅផ្ទះចុះ កាលណាអញប្រើឲ្យគេទៅហៅសឹមមក»។
បុរសនោះទទួលថា «ព្រះករុណាថ្លៃវិសេស» ហើយក្រាបថ្វាយបង្គំលាទៅវិញ។
ក្រោយពេលបុរសនោះទៅ ស្ដេចទ្រង់ព្រះរាជបញ្ជា ឲ្យប្រាប់បណ្ដារាស្ត្រថា ត្បិតស្ដេចឲ្យអស់ព្រះស្នំចេញរាំបីថ្ងៃបីយប់ ឲ្យបណ្ដារាស្ត្រមើលតាមចិត្តពុំមានឃាត់ឃាំងឡើយ» ហើយទ្រង់ឲ្យរៀបលេងល្ខោន។
កាលនោះអស់រាស្ត្រសឹងតែចូលទៅមើលគ្រប់គ្នា។
ស្ដេចទ្រង់យាងចូលទៅក្នុងព្រះរាជដំណាក់ ជ្រើសរើសប្រេងក្រអូបយ៉ាងឯកមួយដបដែលសម្រាប់តែស្ដេច អស់រាស្ត្រនិងនាម៉ឺន ពុំដែលមាន ទ្រង់ប្រើអាមាត្យម្នាក់យកទៅឲ្យបុរសនោះ ហើយប្រាប់ថា «ស្ដេចទ្រង់ព្រះរាជទានឲ្យអ្នកឯង និងប្រពន្ធអ្នកឯងលាប ប៉ុន្តែឲ្យអ្នកឯងនៅផ្ទះ កុំទៅមើលល្ខោនឲ្យតែប្រពន្ធទៅមើលបានហើយ»។
អាមាត្យអ្នកយកទៅឲ្យប្រាប់សព្វគ្រប់ហើយ វិលទៅក្រាបបង្គំទូលស្ដេចវិញ។
បុរសនោះបានប្រេង ក៏ហៅប្រពន្ធមកហុចប្រេងទៅឲ្យប្រាប់ថា «ព្រះករុណាជាអម្ចាស់ជីវិត ទ្រង់ព្រះរាជទានប្រេងនេះមក ព្រោះទ្រង់អាណិតស្រឡាញ់យើង ឲ្យយើងលាបទៅមើលល្ខោននឹងគេ តែឥឡូវនេះអញឈឺក្បាល ឯងយកទៅលាប ហើយទៅមើលល្ខោននឹងគេចុះ។ ឯប្រពន្ធឮប្ដីបើកឲ្យទៅ ហើយឲ្យទាំងប្រេងទៅលាបផងដូច្នោះអរពន់ពេក ដោយពុំបានដឹងកលជាគេចាប់ ក៏យកប្រេងទៅឲ្យសហាយលាបផង ហើយបណ្ដើរគ្នាទៅមើលល្ខោនឈរទន្ទឹមគ្នា លុះបន្តិចទៅស្ដេចទ្រង់ធុំក្រអូបប្រេងនោះ ទ្រង់ខ្សឹបប្រាប់នាម៉ឺនម្នាក់ «ចូរអ្នកទៅហិតក្លិនអស់បណ្ដារាស្ត្រ ដែលមើលល្ខោនទាំងប៉ុន្មាន បើធុំក្លិនប្រេងក្រអូបយ៉ាងនោះប៉ុន្មាននាក់ ចូរអ្នកនាំយកមកឲ្យអញជាឆាប់»។
នាម៉ឺននោះ ក្រាបថ្វាយបង្គំហើយ ទៅហិតមនុស្សឯទៀត មិនធុំសោះ ធុំតែប្រុសម្នាក់ ស្រីម្នាក់ ដែលឈរទន្ទឹមគ្នា លាបប្រេងក្រអូបទាំងពីរនាក់នោះ ក៏នាំទាំងប្រុសទាំងស្រី យកទៅថ្វាយស្ដេចៗឲ្យលែងរាំទៅ ហើយទ្រង់ឲ្យហៅទាំងប្រុសទាំងស្រី មកដល់ហើយទ្រង់សួរថា «នេះជាប្រពន្ធចៅឯងមែនឬ?» បុរសនោះក្រាបទូលថា «មែន»។
ទ្រង់មានព្រះបន្ទូលសួរទៅប្រុសសហាយនោះថា ឯងបានទៅលួចដំបងចៅនេះមែនឬ?»។
សហាយនោះក្រាបបង្គំទូលថា «លួចមែន»។
ទ្រង់ឲ្យទៅយកដំបងនោះមក ឲ្យយកសហាយទាំងប្រុសស្រីនោះ ទៅដាក់ច្រវាក់ធ្វើទោស។
បុរសជាម្ចាស់ដំបងក្រាបថ្វាយបង្គំសូមទោស ហើយក៏ប្រគល់ទាំងផ្ទះសម្បែង ទាំងប្រពន្ធឲ្យទៅសហាយនោះទាំងអស់ដោយពុំមានខឹងអ្វីឡើយ។
ប្រុសសហាយនោះអរណាស់សំពះសូមទោសរួចវិលទៅវិញ។
ឯបុរសម្ចាស់ដំបង ថ្វាយដំបងទៅស្ដេច ហើយក្រាបលាទៅទៀត ស្ដេចឃាត់ក៏ពុំព្រម ទ្រង់មានព្រះបន្ទូលថា «ដំបងវាយឯងនេះថ្លៃណាស់ ទ្រង់ព្រះរាជានុញ្ញាតឲ្យបើកឃ្លាំងមាស ប្រាក់ឲ្យបុរសនោះយកតាមចិត្ត។
បុរសនោះរើសអស់ទាំងឃ្លាំងមាសប្រាក់អម្បាលនោះទៅ ឃើញកាំបិតបន្ទោះមួយចាស់នៅក្រោមឃ្លាំង ក៏យកកាំបិតនោះ និងប្រាក់បន្តិចបន្តួចគ្រាន់ចាយតាមផ្លូវ ហើយចូលទៅក្រាបថ្វាយបង្គំលាស្ដេច ដើរចេញទៅទៀត។
ស្ដេចពុំមានព្រះបន្ទូលអ្វីទេ តែអស់នាហ្មឺន គេត្មះតិះដៀលបុរសនោះថា ជាមនុស្សឆោត ប្រាក់មាសមិនយកទៅយកឯកាំបិតច្រែះស៊ី។
បុរសនោះ ក៏ដើរចេញអំពីនគរនោះ បានទៅដល់នគរមួយដទៃទៀត។
ជួនជាថ្ងៃនោះ ស្ដេចនគរនោះទ្រង់មានព្រះបន្ទូលបង្គាប់សេដ្ឋីម្នាក់ថា «ព្រឹកស្អែក ទ្រង់នឹងទៅក្រសាលព្រៃ ឲ្យមហាសេដ្ឋីធ្វើរទេះមួយយ៉ាងល្អល្អះ ឲ្យឆ្លាក់ក្បាច់លាបលនឲ្យហើយ ឲ្យទាន់ក្នុងពេលព្រឹកស្អែកនេះ បើធ្វើពុំទាន់ នឹងយកទោសដល់ជីវិត»។
រីឯមហាសេដ្ឋីនោះធ្វើពុំទាន់ ហើយពុំធ្វើរទេះ បែរជាធ្វើមឈូសទៅវិញ។
ថ្ងៃនោះ ជួនជាបុរសនោះដើរទៅឃើញសេដ្ឋីនោះ កំពុងតែធ្វើបុណ្យក៏សួរថា «ចុះលោកមានការអ្វី បានជាធ្វើបុណ្យមានក្ដារមឈូសផងដូច្នោះ?»។
គេប្រាប់ថា «ស្ដេចឲ្យធ្វើរទេះមួយលាបលនយ៉ាងល្អ ឲ្យទាន់ព្រឹកនេះ ស្ដេចក្រសាលព្រៃ បើធ្វើពុំទាន់ស្ដេចនឹងយកទោសដល់ជីវិត ឥឡូវនេះមហាសេដ្ឋីធ្វើពុំទាន់ ដឹងខ្លួនថាស្លាប់ បានជាធ្វើមឈូសធ្វើបុណ្យវិញ»។
បុរសនោះឆ្លើយថា «ក្រអីប៉ុណ្ណឹង ឲ្យតែបាយខ្ញុំស៊ី ខ្ញុំនឹងធ្វើឲ្យៗទាន់ព្រឹកនេះ»។
មហាសេដ្ឋីបានឮដូច្នោះអរណាស់ ហើយក៏ឲ្យរៀបបាយទឹកស៊ីឆ្អែត រួចប្រគល់ឈើឲ្យធ្វើរទេះ។
បុរសនោះក៏ធ្វើតែនឹងកាំបិត១ដែលយកពីក្រោមបាតឃ្លាំងមកនោះបានរួចស្រេចក្នុងយប់នោះ ហើយលាបលនយ៉ាងល្អ ព្រឹកឡើងក៏អូសរទេះទៅថ្វាយស្ដេចៗទ្រង់ទតឃើញ ទ្រង់ឲ្យរៀបប្រដាប់ប្រដាទៅក្រសាលព្រៃ។
ឯមហាសេដ្ឋីលុះរួចពីស្លាប់ហើយ ក៏នឹកក្នុងចិត្តថា «អ្នកនេះមានគុណធ្ងន់ណាស់ ឥឡូវនេះនឹងរកអ្វីសងឲ្យស្មើគ្មាន មានតែកូនក្រមុំ១ ល្មមឲ្យមានប្ដី ដូច្នោះមានតែអញការឲ្យអ្នកនោះ» គិតហើយក៏ហៅមកការឲ្យទៅ។ លុះការរួចហើយក្នុងយប់នោះ ពេលផ្សំដំណេក បុរសនោះគិតល្បងចិត្តប្រពន្ធ ហើយធ្វើជាផឹកស្រាស្រវឹងដេកទៅ លុះយប់យូរបន្តិចក៏ធ្វើជាក្អួតប្រឡាក់ប្រពន្ធអស់។
កូនសេដ្ឋីឃើញកម្អួតប្ដីប្រឡាក់ខ្លួនដូច្នោះ ក៏ស្រែកឡើងក្នុងយប់នោះថា «លោកឪពុករកប្ដីឲ្យខ្ញុំជាមនុស្សប្រមឹក ក្អួតប្រឡាក់ខ្ញុំអស់ហើយ ខ្ញុំទ្រាំមិនបានទេ»។
មហាសេដ្ឋីឮកូនស្រែកដូច្នោះ ក៏ឃាត់ថា «កូនដេកទៅ កុំនិយាយ ត្បិតប្ដីកំពុងស្រវឹង ហើយគេមានគុណផង» ឃាត់ដូចម្ដេច ក៏កូនស្រីមិនស្ដាប់ ហើយវាចេះតែរអ៊ូថា «បើឲ្យទៅឆ្កែឆ្មាទ្រាំបាន ឯមនុស្សប្រមឹក ខ្ញុំទ្រាំមិនបានទេ»។
លុះព្រឹកឡើង បុរសនោះរលឹកពីដេក ក៏ចូលទៅរកសេដ្ឋីប្រគល់កូនឲ្យវិញ ប្រាប់ថា «មិនព្រមយកទេ» ហើយថា មិនបានពាល់ដៃជើងឡើយ។
មហាសេដ្ឋីឃាត់សុំទោសឲ្យកូនយ៉ាងណា ក៏បុរសនោះពុំព្រមនៅ ពុំព្រមយក ហើយលាមហាសេដ្ឋីយកតែកាំបិតដើរទៅទៀត។
លុះស្ដេចយាងមកពីព្រៃ ទ្រង់ឲ្យទៅរកជាងដែលធ្វើរទេះនោះពុំឃើញទ្រង់ស្ដាយណាស់ ទ្រង់ឲ្យអស់នាហ្មឺនចាត់សំបុត្ររកគ្រប់ខេត្ត ក៏ពុំឃើញហើយទ្រង់ស្ងៀមទៅ។
បុរសនោះ លាសេដ្ឋីដើរទៅឆ្ងាយ ក៏បានទៅដល់នគរមួយដទៃទៀត។
ស្ដេចនគរនោះ ទ្រង់ឲ្យនាហ្មឺនម្នាក់ៗទៅដេកវេន ចាំយាមនៅចុងព្រះរាជរោងរាល់យប់។
ស្ដេចទ្រង់ចេញកាប់តែរាល់យប់ ចាប់តាំងពីថ្ងៃដែលទ្រង់បង្គាប់មកនោះស្លាប់អស់ជាច្រើន។
នៅថ្ងៃដែលបុរសនោះទៅដល់ ជួនត្រូវលើវេនចៅហ៊្វាទៅដេកថ្វាយស្ដេចកាប់ ចៅហ៊្វានោះក៏ធ្វើបុណ្យទានក្នុងថ្ងៃនោះ។
បុរសនោះទៅដល់សួរគេថា «លោកមានការអ្វីបានជាធ្វើបុណ្យទាន ហើយហេតុដូចម្ដេច ក៏បានជាកូនប្រពន្ធលោកយំរាល់គ្នាដូច្នេះ»។
គេប្រាប់ថា លោក លោកត្រូវទៅដេកវេនថ្វាយស្ដេចកាប់ក្នុងពេលល្ងាចនេះ បានជាលោកធ្វើបុណ្យមុនស្លាប់»។
បុរសនោះថា «ឲ្យតែបាយខ្ញុំស៊ីចុះ ខ្ញុំទៅដេកថ្វាយស្ដេចកាប់ជួស»។
គេឮដូច្នោះ ក៏ទៅជម្រាបចៅហ៊្វាឲ្យហៅបុរសនោះទៅ ហើយឲ្យរៀបបាយទឹកឲ្យស៊ី។
រួចហើយសួរថា «បើអ្នកទៅដេកវេនថ្វាយស្ដេចជួសខ្ញុំ ខ្ញុំនឹងធ្វើបុណ្យឲ្យអ្នក»។
បុរសនោះក៏ទទួលទៅដេកជួស ហើយសុំគ្រឿងប្រដាប់ដែលចៅហ្វានោះពាក់ យកមកពាក់រួចហើយ ក៏លីកាំបិតបន្ទោះចូលទៅដេកនៅចុងព្រះរាជរោងចាំស្ដេចចេញកាប់។
លុះទៅដល់ចុងព្រះរាជរោង បុរសនោះពុំដេកឡើយចាំមើលស្ដេច ពេលយប់ជ្រៅស្ងាត់ ស្ដេចទ្រង់បើកទ្វារចេញមកទ្រង់កាន់ព្រះខ័ន យាងចូលមកនឹងកាប់បុរសនោះ ឃើញស្ដេចយាងចូលមកជិត ក៏ស្ទុះចូលទៅចាប់ស្ដេចនោះជាប់ ហើយក៏ចាក់នឹងកាំបិតបន្ទោះបង្ខុសពីរបីដង។
ហើយសួរថា «នរណាចូលមកទាំងយប់នោះ? ស្ដេចទ្រង់ឲ្យអញចាំយាមក្នុងយប់នេះ? ស្ដេចទ្រង់ឲ្យអញចាំយាមក្នុងយប់នេះ» ថាហើយ ក៏ចាក់បង្ខុសទៀត។
ស្ដេចទ្រង់មានព្រះបន្ទូលថា «ទេ អញទេ»។
«នរណា?»
»អញទេៗ ! អញជាស្ដេច»។
«ស្ដេចអីមកពេលនេះ អញមិនដឹងទេ! ត្បិតស្ដេចទ្រង់ឲ្យអញចាំរាជរោងយប់នេះ»។
សួរដេញដោលដូច្នោះហើយ បុរសក៏លុតជង្គង់ថ្វាយបង្គំស្ដេច សូមទោស។
ស្ដេចត្រាស់សួរថា «ចៅនៅឯណា!»។
បុរសនោះថា «ខ្ញុំនៅផ្ទះចៅហ៊្វា» ។
ស្ដេចទ្រង់ជ្រាប ទ្រង់ញញឹម ហើយទ្រង់ចូលទៅវិញ។
លុះព្រឹកឡើង បុរសនោះ លីកាំបិតចេញពីក្នុងវាំងមកផ្ទះចៅហ៊្វា។
អ្នកផងឃើញហើយឆ្ងល់ថា «បុរសនោះទៅដេកវេនថ្វាយស្ដេចកាប់ ម្ដេចក៏មិនស្លាប់ត្រឡប់ជាមកវិញ»។
ចៅហ៊្វាសួរ បុរសនោះក៏ជម្រាបតាមដំណើរសព្វគ្រប់ ហើយជម្រាបថែមថា «ស្ដេចសព្វថ្ងៃនេះមិនមែនជាកាចទេ ត្បិតទ្រង់ពិសោធរកមនុស្សប្រាជ្ញចេះដឹងក្នុងនគរ ដើម្បីរក្សាស្ដេចបានជាទ្រង់ចាត់មនុស្សឲ្យយាម តែអ្នកដែលទៅយាមចេះតែដេកលក់ ទើបស្ដេចទ្រង់កាប់ ចុះបើសត្រូវចូលទៅលុកលុយស្ដេច ហើយយើងដេកលក់នោះ តើនឹងជាយ៉ាងណាទៅ?»។
បុរសនោះនិយាយរឿងប្រាប់សព្វគ្រប់ ទើបភ្ញាក់ខ្លួនគ្រប់គ្នា។
ចៅហ៊្វានោះ មានកូនក្រមុំមួយក៏ឲ្យជាប្រពន្ធបុរសនោះ ដោយគិតថា បុរសនេះមានគុណធ្ងន់ណាស់។
លុះព្រឹកឡើង ស្ដេចទ្រង់ឲ្យហៅបុរសនោះមក ទ្រង់ឲ្យធ្វើជានាហ្មឺនធំរក្សាព្រះនគរបន្ទាប់ពីព្រះអង្គ។
វេលាស្ដេចទ្រង់ព្រះជរាទៅ ទ្រង់ពុំមានព្រះរាជបុត្រនឹងសោយរាជ្យស្នង មានតែព្រះរាជធីតាមួយអង្គ ក៏ទ្រង់ព្រះរាជទានព្រះរាជធីតា និងរាជសម្បត្តិឲ្យបុរសនោះសោយរាជ្យជាស្ដេចតទៅ ។
ពាក្យពិតមិនចេះស្លាប់!